Xem mẫu
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI BAÁC TÖN - TNGÛÚÂI CÚ SÚÃ, AÃNG ÀÙÅ NÏÌN T CHO YÁL LUÊÅN AÂ CÖNG AÁC V TCÖNG TÀOAÂN NAM VIÏÅ PHAÅM VÙN HAÂ* Ngaây nhêån:05/05/2018 Ngaây phaãn biïån: 30/05/2018 Ngaây duyïåt àùng: 15/06/2018 Toám tùæt: Cuöåc àúâi vaâ sûå nghiïåp hoaåt àöång caách maång cuãa Chuã tõch Tön Àûác Thùæng caâng dêìn luâi vaâ cú höåi àïí nghiïn cûáu tòm hiïíu sêu hún vïì nhûäng àoáng goáp to lúán cuãa Baác Tön àöëi vúái Caách maång Viïåt N Nam noái riïng. Nhên kó niïåm 130 nùm ngaây sinh cuãa Baác Tön (1888-2018), taác giaã xin gûãi túái quñ àöåc giaã nïìn taãng cho lyá luêån vaâ cöng taác Cöng àoaân Viïåt Nam”. Tûâ khoáa : Chuã tõch Tön Àûác Thùæng, cú súã, nïìn taãng, lyá luêån cöng àoaân, Cöng àoaân Viïåt Nam. UNCLE TON, WHO SET THE BASE, FOUNDATION FOR THE THEORY AND WORK OF TH Abstract: The life and career of President Ton Duc Thang’s revolutionary activity has gradually retreated into the pa the opportunity to study more deeply about the great contributions of Uncle Ton. For the Vietnam Revolution in gene Union in particular. On the occasion of the 130th anniversary of the birth of Uncle Ton (1888-2018), the author would the article: “Uncle Ton - who laid the foundation, the foundation for the theory and work of the Vietnam Union.” Keywords: President Ton Duc Thang, foundation, foundation, union theory, Vietnam Trade Union. X uêët thên tûâ cöng nhên, Chuã tõch Tön Àûác Thùæng àaáng, vò àiïìu kiïån an toaân lao àöång vaâ giaãm giúâ laâm àaä trúã thaânh ngûúâi chiïën sô caách maång trung viïåc trong ngaây. Phong traâo cöng àoaân àaä traãi qua kiïn, võ laänh tuå cuãa giai cêëp cöng nhên vaâ cuãa caác giai àoaån phaát triïín khaác nhau, nhûng àaáng chuá nhên dên Viïåt Nam, möåt têëm gûúng mêîu mûåc vïì yá nhêët laâ giai àoaån hònh thaânh giai cêëp vö saãn hiïån tinh thêìn yïu nûúác, àûác tñnh cêìn kiïåm, liïm chñnh, àaåi, trúã thaânh möåt phêìn cú baãn cuãa chïë àöå tû baãn chñ cöng vö tû, hïët loâng phuåc vuå caách maång, phuåc vuå chuã nghôa, tûác laâ giai cêëp cöng nhên. Thùæng lúåi cuãa nhên dên. Trïn cú súã tòm hiïíu caác hoaåt àöång thûåc Caách maång thaáng Mûúâi Nga nùm 1917 àaä dêîn túái tiïîn, nhûäng kinh nghiïåm phong phuá cuãa Baác Tön thaânh lêåp nhaâ nûúác cöng nöng caách maång àêìu tiïn trong phong traâo caách maång noái chung vaâ phong traâo trïn thïë giúái. Cuöåc caách maång naây àaä giaãi phoáng cöng nhên vaâ Cöng àoaân Viïåt Nam noái riïng vúái mong nhûäng ngûúâi cöng nhên thoaát khoãi chïë àöå boác löåt muöën laâm roä hún vai troâ cuãa Baác Tön àöëi vúái sûå hònh taân baåo, múã ra möåt giai àoaån phaát triïín múái cuãa thaânh nïìn taãng cho lyá luêån vaâ cöng taác Cöng àoaân phong traâo cöng nhên vaâ cöng àoaân trïn thïë giúái. Viïåt Nam. Giai cêëp cöng nhên vaâ töí chûác Cöng àoaân Viïåt Töí chûác cöng àoaân chó xuêët hiïån úã möåt giai àoaån Nam hònh thaânh vaâ phaát triïín ngoaâi nhûäng neát chung, phaát triïín nhêët àõnh cuãa chuã nghôa tû baãn, do chuã súã giöëng vúái giai cêëp cöng nhên vaâ cöng àoaân caác nûúác hûäu tû liïåu saãn xuêët boác löåt ngûúâi lao àöång laâm thuïtrïn thïë giúái, coân mang àêåm neát àùåc trûng riïng. Do möåt caách taân baåo vaâ khöng coá giúái haån. Dêìn dêìnnhu cêìu khai thaác thuöåc àõa lêìn thûá nhêët cuãa thûåc ngûúâi lao àöång laâm thuï cuäng hiïíu àûúåc ûu thïë cuãa dên Phaáp úã Viïåt Nam, möåt söë nöng dên bõ bêìn cuâng hoå àöëi vúái chuã súã hûäu tû liïåu saãn xuêët úã chñnh söë hoáa àaä trúã thaânh cöng nhên trong hêìm moã, àöìn àiïìn, lûúång àöng àaão cuãa hoå: “möåt mònh àún leã seä yïëu, têëtnhaâ maáy cuãa thûåc dên vaâ tû saãn. “Àêy laâ nhûäng caã cuâng nhau seä taåo nïn sûác maånh”. Sûå hònh thaânh cöng nhên xuêët thên tûâ nöng dên, nhûng àöìng thúâi töí chûác cöng àoaân mang nghôa laâ chuyïín tûâ sûå phên laåi cuäng coá möåt söë cöng nhên cuäng tûâ nöng dên nhûng taán, leã loi, bêët lûåc cuãa nhûäng ngûúâi lao àöång laâm thuï sang àêëu tranh coá töí chûác vò tiïìn lûúng xûáng * Trûúâng Àaåi hoåc Cöng àoaân Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 3 cöng àoaâ Söë 12 thaáng 6/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI qua con àûúâng trúã thaânh trñ thûác röìi múái trúã thaânhTön àaä choån àïí giaãi phoáng dên töåc. Baác cuäng àaä cöng nhên coá kyä thuêåt. Baác Tön laâ möåt trong söë nhûäng trûåc tiïëp thêëy àûúåc, chûáng kiïën àûúåc möåt thûåc tïë laâ ngûúâi tûâ nöng dên qua con àûúâng trñ thûác vaâ trúã ngûúâi lao àöång Phaáp cuäng bõ aáp bûác boác löåt, ngheâo thaânh ngûúâi súám bûúác vaâo haâng nguä ngûúâi cöng khöí, vaâ sûå boác löåt cuãa giúái chuã Phaáp cuäng rêët taân nhên cöng nghiïåp hiïån àaåi vaâ tham gia phong traâo baåo. Caách maång thaáng Mûúâi Nga àaä laâm cho tònh cöng nhên Viïåt Nam” 1 . yïu nûúác, yïu giai cêëp cöng nhên cuãa Baác Tön caâng Baác Tön sinh ra trong möåt gia àònh coá àiïìu kiïån thïm sêu sùæc. theo con àûúâng hoåc têåp, úã vuâng àêët An Giang giaâu Sau sûå kiïån keáo laá cúâ àoã phaãn chiïën trïn biïín truyïìn thöëng yïu nûúác, truyïìn thöëng caách maång nïn Hùæc Haãi, nùm 1920 Baác Tön trúã laåi Saâi Goân laâm thúå àaä súám gieo trong loâng àöìng chñ möåt tònh yïu nûúác, bònh thûúâng vaâ àaä àem kinh nghiïåm, kiïën thûác hoåc thûúng dên, cùm gheát sûå chïë àöå boác löåt vaâ nhûäng têåp tûâ thûåc tiïîn àêëu tranh trong nûúác vaâ thïë giúái àïí bêët cöng trong xaä höåi. Nùm 1906, sau khi hoåc xong têåp húåp àoaân kïët cöng nhên, xêy dûång nïn Cöng höåi sú hoåc yïëu lûúåc, möåt cêëp hoåc coá thïí trúã thaânh thêìybñ mêåt úã Saâi Goân - Chúå Lúán. giaáo, hoùåc möåt võ trñ naâo àoá trong böå maáy cai trõ luác Àoá laâ Cöng höåi bñ mêåt àêìu tiïn cuãa giai cêëp cöng bêëy giúâ, nhûng Baác Tön àaä choån con àûúâng khaác, nhên Viïåt Nam. Àiïìu quan troång hún caã laâ noá rêët rúâi quï hûúng An Giang yïu dêëu cuãa mònh lïn Saâi phuâ húåp vúái möåt nûúác thuöåc àõa nhû nûúác ta, söë Goân laâm cöng nhên vaâ sau àoá vaâo hoåc taåi trûúâng lûúång nöng dên chiïëm hún 90% dên cû, lûåc lûúång Baách Nghïå (Trûúâng thúå maáy AÁ chêu Saâi Goân), tûác cöng nhên coân non treã, múái hònh thaânh vaâ nhoã beá, laâ Baác quyïët àõnh con àûúâng laâm thúå. Laâm thúå taåilaåi trong àiïìu kiïån bõ chñnh quyïìn thûåc dên nghiïm Ba Son laâ laâm viïåc trong àiïìu kiïån töí chûác saãn xuêët cêëm. Àiïìu naây khaác hùèn vúái tònh hònh úã caác nûúác hiïån àaåi luác bêëy giúâ, vúái sûå quaãn lyá theo caách cöng cöng nghiïåp, núi coá phong traâo cöng nhên phaát triïín nghiïåp Phaáp, trúã thaânh nhûäng cöng nhên cöng nghiïåp, cuâng vúái hoaåt àöång tñch cûåc cuãa caác Àaãng cöång saãn, möåt lûåc lûúång saãn xuêët tiïën böå múái ra àúâi, àiïìu naây vaâ caác Àaãng xaä höåi dên chuã. Tuy nhiïn, caác nghiïåp phuâ húåp vúái lyá trñ, tñnh caách cuãa ngûúâi thanh niïnàoaân úã nhûäng nûúác naây cuäng khöng coá sûå liïn kïët Tön Àûác Thùæng vúái nhiïìu hoaâi baäo, êín chûáa möåtthöëng nhêët. Möåt söë nghiïåp àoaân àûúåc lêåp ra nhûng tònh yïu maänh liïåt vúái quï hûúng, vúái dên töåc. Baác khöng baão vïå quyïìn lúåi cuãa ngûúâi cöng nhên thûúâng Tön àaä trúã thaânh ngûúâi thúå coá tay nghïì vaâ thöng goåi laâ “nghiïåp àoaân vaâng”. Trong böëi caãnh àoá, Cöng thaåo tiïëng Phaáp, ngoaâi ra Baác cuäng rêët quan têm vaâ höåi do Baác Tön laänh àaåo giûä vûäng baãn chêët cuãa giai tñch cûåc tham gia caác hoaåt àöång xaä höåi àêëu tranh cöng nhên, trung thaânh vúái lúåi ñch cuãa giai cêëp cöng chöëng laåi nhûäng bêët cöng trong xaä höåi, hoaåt àöångnhên. Chñnh àiïìu naây taåo ra sûác maånh cuöën huát àöng àaáng chuá yá nhêët cuãa Baác Tön trong thúâi gian naây laâàaão höåi viïn vaâ phaát triïín röång töí chûác höåi ra nhiïìu tham gia vaâo cuöåc baäi cöng, baäi khoáa cuãa hoåc sinh cú súã khaác trong khu vûåc thaânh phöë. Trûúâng Baách Nghïå vaâ cöng nhên xûúãng Ba Son phaãn Mùåc duâ trong àiïìu kiïån chûa coá lyá luêån caách maång àöëi giúái chuã boác löåt ngûúâi lao àöång. Tuy nhiïn, vaâochó àûúâng cho giai cêëp cöng nhên àêëu tranh, maâ thúâi kyâ àoá, nhûäng ngûúâi cöng nhên chûa tòm ra sûác Cöng höåi trûúãng thaânh tûâ viïåc thöng qua caác hoaåt maånh cuãa mònh, chûa biïët laâm thïë naâo coá àûúåc sûác àöång thûåc tiïîn. Thûåc tiïîn àoá cuãa höåi do Baác Tön maånh àïí giaãi phoáng giai cêëp mònh thoaát khoãi sûå boáclaänh àaåo laâ xuêët phaát tûâ chñnh nhu cêìu cuãa nhûäng löåt. Chñnh vò vêåy caác cuöåc phaãn khaáng coân mangngûúâi thúå, xuêët phaát tûâ thûåc tiïîn tònh caãnh cuöåc àúâi tñnh àún leã, khöng coá töí chûác vaâ bõ àaân aáp. ngûúâi thúå vaâ dûåa vaâo nhûäng ngûúâi thúå àïí phaát triïín Àöëi vúái Baác Tön, quaá trònh tòm àûúâng giaãi phoángcöng höåi. Tuy nhiïn, khöng chó coá vêåy, Baác Tön coân dên töåc, luön gùæn liïìn vúái giaãi phoáng giai cêëp cöng dûåa vaâo nhûäng biïën àöång cuãa tònh hònh Saâi Goân luác nhên khoãi sûå aáp bûác boác löåt. Ngaây 20/4/1919, ngûúâi bêëy giúâ àïí phaát triïín. Àoá chñnh laâ thúâi cú àïí Baác Tön thúå maáy Tön Àûác Thùæng àaä cuâng binh lñnh thuãy thuã phaát triïín Cöng höåi. Nhên sûå kiïån cuöåc baäi cöng, taâu chiïën cuãa Phaáp keáo laá cúâ àoã, phaãn chiïën trïnmñt tinh, biïíu tònh cuãa thuãy thuã mêëy chiïën taâu Phaáp biïín Hùæc Haãi, àoâi Chñnh phuã Phaáp chêëm dûát canneo àêåu taåi caãng Saâi Goân àoâi tùng lûúng do giaá sinh thiïåp vaâo nûúác Nga, baão vïå Chñnh quyïìn Xö viïët hoaåt tùng cao. Chñnh quyïìn vaâ chuã taâu khöng cho non treã, chñnh quyïìn cuãa giai cêëp nöng dên vaâ cöng pheáp àònh cöng trïn taâu, hoå buöåc phaãi xuöëng búâ vaâ nhên àêìu tiïn trïn thïë giúái. Àöìng thúâi àoá cuäng laâ àaáp laåi àûúåc nhên dên uãng höå, quyïn tiïìn cho hoå àïí mua lúâi kïu goåi cuãa Caác Maác “Vö saãn têët caã caác nûúác, àoaân kïët laåi!”. Bùçng sûå yïu mïën nûúác Nga vaâ caách 1 Vùn Taåo: Baác Tön - ngûúâi chiïën sô lúáp àêìu cuãa phong traâo cöng maång thaáng Mûúâi vô àaåi, Baác Tön tûâ möåt ngûúâi yïu nhên Viïåt Nam. Höìi kyá: Tön Àûác Thùæng - ngûúâi coång saãn mêîu nûúác trúã thaânh möåt chiïën sô trïn con àûúâng Caách mûåc, biïíu tûúång cuãa àaåi àoaân kïët, Nxb Chñnh trõ Quöëc gia - maång vö saãn. Àoá cuäng chñnh laâ con àûúâng maâ Baác 2003. 4 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 12 thaáng 6/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI thûác ùn tiïëp tuåc baäi cöng. Ngaây 18/8/1920, cuöåc baäi hoaåt àöång cuãa höåi àaä àïì ra. Caác höåi viïn phaãi laâ cöng giaânh thùæng lúåi. Hún ai hïët, Baác Tön hiïíu roä nhûäng ngûúâi gûúng mêîu vaâ coá loâng yïu thûúng, coá thúâi cú àöìng thúâi cuâng vúái loâng nhiïåt thaânh yïu nûúác, traách nhiïåm vaâ giuáp àúä lêîn nhau vaâ trïn cú súã àoá Höåi tònh àöìng nghiïåp vaâ uy tñn cao, Baác Tön dêìn dêìn múái thu huát, têåp húåp àûúåc àöng àaão quêìn chuáng àoaân kïët àûúåc anh em cöng nhên vaâo Cöng höåi bñ cöng nhên hûúãng ûáng tham gia. Àêy cuäng laâ möåt mêåt. Nhûäng cú súã àêìu tiïn cuãa Cöng höåi àûúåc thaânh kinh nghiïåm quyá baáu trong cöng taác töí chûác vaâ hoaåt lêåp úã Caãng Saâi Goân, Xûúãng Ba Son, Xûúãng FACI, àöång cuãa cöng höåi. Búãi leä trong àiïìu kiïån bêìn cuâng Nhaâ àeân Saâi Goân... hoáa, ngûúâi nöng dên phaãi rúâi boã ruöång vûúân, rúâi quï Vïì mùåt töí chûác Cöng höåi vaâ caách thûác phaát triïínhûúng, gia àònh vaâ ngûúâi thên ra ài vúái hai baân tay höåi viïn, tuy khöng coá vùn baãn àiïìu lïå nhûng nhiïåm trùæng, àïí coá tiïìn nuöi söëng baãn thên, hoå buöåc phaãi vuå chuã yïëu cuãa Cöng höåi chó laâ àoaân kïët giai cêëpbaán sûác lao àöång cuãa mònh, ài laâm thuï cho giúái cöng nhên, àêëu tranh bïnh vûåc quyïìn lúåi cuãa cöng chuã. Mùåt khaác khi laâm viïåc thò hoå bõ phña chuã eáp nhên vaâ nhên dên lao àöång, chöëng aáp bûác, boác löåt, buöåc lao àöång cûåc nhoåc, sinh hoaåt trong àiïìu kiïån chöëng bêët cöng. khoá khùn vaâ bõ boác löåt thêåm tïå. Hoå àún leã àûáng lïn Mùåc duâ Cöng höåi thaânh lêåp trong àiïìu kiïån bñ àêëu tranh thò bõ àaân aáp daä man vaâ bõ sa thaãi. Trong mêåt, laåi laâ töí chûác múái hoaåt àöång úã phaåm vi khu vûåc böëi caãnh àoá, hoå cêìn àûúåc sûå baão vïå vïì quyïìn lúåi vaâ Saâi Goân nhûng Höåi coá tñnh töí chûác chùåt cheä vaâ coá chùm lo àïën àúâi söëng... hoå mong muöën coá núi, coá nhûäng bûúác ài cuå thïí, roä raâng. Ban àêìu Höåi thaânh möåt chöî àïí nûúng tûåa, giuáp àúä nhau khi öëm àau vaâ lêåp nhoám trung kiïn göìm coá: Tön Àûác Thùæng, Trêìn khi coá khoá khùn trong cuöåc söëng, àöìng thúâi mong Trûúng (Saáu Trûúng), Àùång Vùn Sêm (Nhuêån), Trêìn muöën àûúåc baão vïå khöng bõ sa thaãi vaâ boác löåt. Chöî Vùn Hoâe (Ba Hoâe), Trêìn Ngoåc Giaãi (Thuêån Hoâa), àïí nûúng tûåa cuãa nhûäng ngûúâi cöng nhên Saâi Goân - Buâi Vùn Thïm (Àõnh), àïí töí chûác laänh àaåo phaát triïín Chúå Lúán luác bêëy giúâ chñnh laâ töí chûác Cöng höåi bñ höåi viïn. Àêy laâ möåt kinh nghiïåm quyá baáu trong viïåc mêåt do Baác Tön laâm höåi trûúãng. Trïn cú súã àoá Höåi têåp húåp phaát triïín töí chûác höåi. Höåi khöng thïí phaátàaä têåp húåp àûúåc àöng àaão cöng nhên tham gia vaâ tûâ triïín àûúåc khi khöng coá nhûäng caán böå noâng cöët ài àoá taåo ra sûác maånh ài àïën àêëu tranh giaânh thùæng lúåi. àêìu àïí vêån àöång quêìn chuáng noi theo. Àïën nùm Vïì cöng taác àaâo taåo tiïëp tuåc phaát triïín àöåi nguä 1925, sau khi töí chûác höåi phaát triïín xuöëng möåt söë caán böå noâng cöët kïët húåp vúái gêy quyä àïí hoaåt àöång nhaâ maáy ngay trong caác xñ nghiïåp cuãa thûåc dên Phaáp cuãa Höåi cuäng àûúåc thûåc hiïån rêët chùåt cheä phuâ húåp hoùåc tû baãn nûúác ngoaâi nhû: Haäng Kroff, Xûúãng Ba vúái àiïìu kiïån hoaåt àöång bñ mêåt. Ngay tûâ khi thaânh Son, Trûúâng Baá Nghïå, Haäng Faci, Nhaâ àeân Chúå lêåp Cöng höåi bñ mêåt, Baác Tön àaä duâng caác túâ baáo Quaán, Chúå Rêîy, Haäng rûúåu Bònh Têy, Haäng dêìu Nhaâ caách maång nhû: Ngûúâi cuâng khöí, Nhên àaåo, Àúâi söëng Beâ, v.v Höåi thaânh lêåp Ban chêëp haânh bùçng caách caácthúå thuyïìn... àïí laâm taâi liïåu cung cêëp thöng tin, kinh töí höåi úã caác cú súã bêìu ra. Baác Tön (thúå maáy haängnghiïåm hoaåt àöång, caách thûác töí chûác cho caác höåi Kröëp) laâ Höåi trûúãng, àöìng chñ Nguyïîn Vùn Cên (thúå viïn hoåc têåp, àöìng thúâi thöng qua àoá caác höåi viïn nguöåi haäng FACI) höåi phoá, Thû kyá Maånh (thúå veä Nhaâ noâng cöët biïn soaån thaânh taâi liïåu àïí tuyïn truyïìn àïí àeân) àöìng chñ Àùång Vùn Sêm (thúå àiïån nhaâ àeân) thuã giaáo duåc loâng yïu nûúác, yá thûác giai cêëp àïën cöng quyä vaâ coá sûå phên cöng nhiïåm vuå roä raâng trong Ban nhên. Ngoaâi ra Baác Tön múã möåt gara sûãa chûäa maáy chêëp haânh höåi, ngoaâi nhiïåm vuå cuãa höåi trûúãng ra coân moác, xe húi úã cêìu Kiïåu (nay laâ phûúâng 13, quêån 3) coá nhiïåm vuå cuãa höåi phoá vaâ thuã quyä cuãa höåi. vûâa àïí gêy quyä cho Höåi àöìng thúâi cuäng laâ núi tuå hoåp, Viïåc Höåi àûúåc thaânh lêåp vaâ coá cú cêëu töí chûác trao àöíi kinh nghiïåm hoaåt àöång cho caác höåi viïn cuäng chùåt cheä, caác võ trñ laänh àaåo thöng qua bêìu cûã vaâ coávûâa àïí tuyïín choån nhûäng thanh niïn töët vaâo daåy sûå phên cöng cöng viïåc roä raâng àaä phaãn aánh baãn nghïì. Nhiïìu ngûúâi trúã thaânh thúå maáy ài laâm cho caác chêët cuãa Höåi laâ cuãa nhûäng ngûúâi cöng nhên, do chñnh haäng xûúãng vaâ cú súã cuãa Höåi ngaây caâng phaát triïín. ngûúâi cöng nhên lêåp ra vúái muåc àñch, àoaân kïët têåp Àêy laâ möåt hònh thûác àaâo taåo cuãa Cöng höåi bñ mêåt húåp ngûúâi lao àöång àïí baão vïå quyïìn lúåi hoå. “Àöìng rêët hiïåu quaã vaâ phuâ húåp vúái hoaân caãnh luác bêëy giúâ. thúâi coân laâ möåt minh chûáng khaách quan cho chên lyá Qua àoá hoåc troâ cuãa Baác Tön, nhûäng caán böå lúáp àêìu vïì caách thûác töí chûác Cöng höåi maâ laänh tuå Nguyïîn AÁi cuãa phong traâo cöng nhên Ba Son sau naây àûúåc kïët Quöëc àaä àuác kïët àûúåc tûâ phong traâo cöng nhên thïë naåp vaâo Àöng Dûúng Cöång saãn Liïn àoaân. giúái trong taác phêím Àûúâng Caách mïånh cuãa mònh” 2 . Vïì caách thûác töí chûác àêëu tranh cuäng àûúåc Cöng Viïåc phaát triïín höåi viïn cuäng tuên thuã theo quy höåi töí chûác rêët chùåt cheä. Do thûåc dên Phaáp raâng àõnh rêët chùåt cheä. Höåi chó kïët naåp nhûäng con ngûúâi biïët yïu thûúng àuâm boåc lêîn nhau trong luác khoá khùn, 2 Tön Àûác Thùæng - Möåt con ngûúâi bònh thûúâng - vô àaåi, Nxb Chñnh bïånh têåt. Àiïìu naây thïí hiïån àuáng muåc àñch tön chó trõ quöëc gia - Sûå thêåt Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 5 cöng àoaâ Söë 12 thaáng 6/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI buöåc cöng nhên bùçng nhûäng luêåt lïå nghiïm ngùåt cöng nhên nhaâ maáy nûúác àaá Laruy, cöng nhên nhaâ nhû luêåt chöëng baäi cöng nïn viïåc töí chûác cho cöng maáy xay xaát gaåo Chúå Lúán, cöng nhên haäng xe húi nhê n àêëu tranh àùåc biïåt laâ tòm ra nhûäng lyá do baäi cöng Scama Saâi Goân, cöng nhên nhaâ maáy in Chúå Lúán, maâ vûâa thu huát àûúåc àöng àaão cöng nhên tham gia, cöng nhên àöìn àiïìn cao su Cam Tiïm” 3 . vûâa traánh sûå àaân aáp daä man cuãa thûåc dên Phaáp. Do Nhû vêåy, tûâ sûå kiïån keáo cúâ àoã trïn chiïën haåm xûúãng Ba Son laâ möåt nhaâ maáy quên àöåi, chïë àöå quên Phaáp úã biïín Hùæc Haãi nùm 1919, àïën viïåc thaânh lêåp àöåi quaãn lyá vaâ töí chûác rêët nghiïm. Nhoám noâng cöët Cöng höåi àêìu tiïn cuãa giai cêëp cöng nhên nùm 1920, Cöng höåi Ba Son àaä lêëy cúá bõ viïn kyä sû quaãn lyá múáilaänh àaåo àònh cöng, àaánh dêëu bûúác ngoùåt quan troång giaãm thúâi gian nghó trûúác 30 phuát àïí lônh lûúng xuöëng cuãa giai cêëp cöng nhên, chuyïín tònh traång phên taán, chó coân 15 phuát àïí kïu goåi cuöåc baäi cöng. Ngaây 4/8/ leã loi, bêët lûåc cuãa nhûäng ngûúâi cöng nhên sang àêëu 1925 laâ ngaây lônh lûúng, cöng nhên phaãn àöëi quy àõnh tranh coá töí chûác nùm 1925, àïën viïåc tham gia Höåi múái cuãa viïn kyä sû Cuöcchian naây vaâ vêîn àoâi nghó 30 Viïåt Nam Caách maång thanh niïn nùm 1927... laâ möåt phuát nhû quy àõnh trûúác àêy. Sau khi möåt söë cöng quaäng thúâi gian khöng daâi so vúái caã cuöåc àúâi hoaåt nhên phaãn àöëi bõ àuöíi viïåc, cuöåc baäi cöng toaân nhaâ àöång caách maång cuãa Baác Tön, nhûng àaä àïí laåi cho maáy nöí ra vaâo saáng ngaây 5/8/1925 vúái ba yïu cêìu: chuáng ta nhûäng baâi hoåc kinh nghiïåm quyá baáu laâm cú tùng 20% lûúng, àûa nhûäng ngûúâi bõ sa thaãi trúã laåi súã, nïìn taãng cho lyá luêån vaâ nghiïåp vuå cöng taác Cöng laâm viïåc vaâ giûä nguyïn quy àõnh nghó 30 phuát àïí lônh àoaân Viïåt Nam. lûúng. Trong quaá trònh baäi cöng nöí ra, baáo chñ Phaáp Ngaây nay, àöåi nguä cöng nhên trñ thûác Viïåt Nam vaâ möåt söë túâ baáo úã Saâi Goân khi àoá cuäng coá nhûäng baâi kïë thûâa vaâ phaát huy truyïìn thöëng cha öng, noi gûúng àùng tin vïì baäi cöng úã Ba Son. Tin tûác vïì àònh cöng Baác Tön vêån duång saáng taåo lyá luêån Maác-Lïnin vaâ Tû cuäng nhiïìu loaåi, hùm doåa cuäng coá, khñch lïå uãng höåtûúãng Höì Chñ Minh vaâo àiïìu kiïån múái cuãa Viïåt Nam, cuäng coá. Trong khi àoá Cöng höåi tñch cûåc vêån àöång quyïët têm thûåc hiïån thaânh cöng sûå nghiïåp cöng cöng nhên viïn chûác caác cöng súã vaâ caác xûúãng maáy úã nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa àêët nûúác, xêy dûång àêët Saâi Goân-Chúå Lúán hûúãng ûáng quyïn goáp tiïìn, gaåo uãngnûúác ta ngaây caâng giaâu àeåp vaâ vùn minh. höå hún 1000 cöng nhên Ba Son. Trûúác khñ thïë àoá, Danh muåc taâi liïåu tham khaão giúái chuã phaãi nhûúång böå chêëp nhêån yïu saách cuãa cöng 1. Ban nghiïn cûáu lõch sûã Àaãng Trung ûúng (1977), “Caác töí chûác nhên. Khöng chó coá vêåy, vúái khöng khñ söi suåc cuãa tiïìn thên cuãa Àaãng” , Nxb Lao àöång, Haâ Nöåi. cöng nhên, Baác Tön vaâ caác caán böå noâng cöët Cöng höåi 2. Ban nghiïn cûáu lõch sûã Cöng àoaân Viïåt Nam (1973), “Lõch sûã tiïëp tuåc baäi cöng àïí keáo daâi thúâi gian sûãa chûäa chiïën phong traâo cöng nhên vaâ Cöng àoaân Viïåt Nam (1860-1945)” , haåm cuãa Phaáp chuêín bõ lïn àûúâng sang àaân aáp caách Nxb Lao àöång, Haâ Nöåi. maång Trung Quöëc. Nhû vêåy, cuöåc baäi cöng cuãa cöng 3. Ban nghiïn cûáu lõch sûã Cöng àoaân Viïåt Nam (1985), “Lõch sûã nhên Ba Son luác àêìu laâ lyá do kinh tïë, sau khi giaânh phong traâo cöng nhên vaâ Cöng àoaân Viïåt Nam trong khaánh thùæng lúåi, tiïëp theo sau àoá laâ àêëu tranh mang tñnh chiïën chöëng thûåc dên Phaáp” , Nxb Lao àöång, Haâ Nöåi. 4. Ban nghiïn cûáu lõch sûã Àaãng Trung ûúng (1977), “Caác töí chñnh trõ, thïí hiïån tònh àoaân kïët quöëc tïë vö saãn. Cuöåc chûác tiïìn than cuãa Àaãng”, Nxb Lao àöång, Haâ Nöåi. baäi cöng cuãa cöng nhên xûúãng Ba Son do Cöng höåi 5. Àöî Quang Hûng (1989), “Cöng höåi àoã Viïåt Nam”, Nxb Lao cuãa Baác Tön töí chûác vaâ laänh àaåo mang möåt yá nghôa àöång, Haâ Nöåi. rêët quan troång chuyïín nhûäng ngûúâi cöng nhên tûâ traång 6. Dûúng Trung Quöëc (2002), Viïåt Nam nhûäng sûå kiïån lõch sûã thaái bêët lûåc, àún leã àêëu tranh sang traång thaái àêëu (1919 - 1945), Nxb Giaáo duåc, Haâ Nöåi. tranh coá töí chûác maånh meä vaâ àaä giaânh àûúåc thùæng lúåi 7. Töíng Liïn àoaân Lao àöång Viïåt Nam (2003), “Lõch sûã phong khöng chó buöåc phña chuã phaãi giaãi quyïët quyïìn lúåi kinh traâo cöng nhên vaâ Cöng àoaân Viïåt Nam(cuöëi thûá kyã XIX – tïë cho cöng nhên maâ coân thïí hiïån àûúåc tònh àoaân kïët 1945)”. quöëc tïë vö saãn. 8. Trêìn Vùn Giaâu: Sûå phaát triïín cuãa tû tûúãng Viïåt Nam tûâ thï kyã XIX Nùm 1927 Baác Tön àaä gia nhêåp töí chûác Viïåt àïën Caách maång Thaáng “Thaânh Taám, cöng cuãa chuã nghôa Maác Nam Caách maång thanh niïn vaâ trúã thaânh thaânh viïn - Lïnin, tû tûúãng Höì Chñ Minh”, Nxb Chñnh trõ quöëc gia, Haâ Nöåi, 1997, t. 3, tr. 53. cuãa Kyâ böå Nam Kyâ vaâ Bñ thû Thaânh böå cuãa Viïåt 9. Tónh uãy An Giang, Hoåc Viïån chñnh trõ quöëc gia Höì Chñ Minh: Nam Caách maång thanh niïn. Vúái sûå laänh àaåo cuãa Chuã tõch Tön Àûác Thùæng vúái caách maång Viïåt Nam vaâ quï Höåi Viïåt Nam Caách maång thanh niïn, trong àoá coá sûå hûúng An Giang. àoáng goáp to lúán cuãa Baác Tön, phong traâo àêëu tranh 10. Tön Àûác Thùæng - Ngûúâi Cöång saãn mêîu mûåc, biïíu tûúång cuãa cuãa cöng nhên Saâi Goân vaâ caác tónh Nam kyâ phaát àaåi àoaân kïët (Höìi kyá), Nxb Chñnh trõ quöëc gia, 2003. triïín maånh meä. “Trong giai àoaån tûâ 1926-1928, caã nûúác coá 57 cuöåc àêëu tranh cuãa cöng nhên, thò àa 3 Tön Àûác Thùæng -Möåt con ngûúâi Bònh thûúâng -Vô Àaåi, Nxb Chñnh phêìn laâ nhûäng cuöåc àêëu tranh cuãa cöng nhên Saâi trõ Quöëc gia-Sûå thêåt -2013, Ngö Quang Laáng, Tön Àûác Thùæng Goân-Chúå lúán tiïu biïíu nhû caác cuöåc baäi cöng cuãa ngûúâi laänh tuå àêìu tiïn cuãa cöng àoaân Nam Böå. 6 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 12 thaáng 6/2018
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học