Xem mẫu
- Ch¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶ncña khoa häc KTTNMT
KT häc tr¶ lêi c©u hái: lµm nh thÕ nµo trong c¸c quyÕt ®Þnh sö dông vµ ph©n phèi
nguån lùc con ngêi vµ nguån lùc tù nhiªn hiÖu qu¶ nhÊt.
- KT häc chia ra hai phÇn lµ KT vi m« vµ KT vÜ m«
- KTTNMT ra quyÕt ®Þnh thÕ nµo trong viÖc PT vµ qu¶n lý sö dông tµi nguyªn, MT
trong hiÖn t¹i vµ t¬ng lai.
• C¬ së lý thuyÕt cña KTTNMT
- Kh¸i niÖm: tËp hîp toµn bé c¸c ®Æc ®iÓm cña tµi nguyªn, hoÆc nguån tµi nguyªn mµ
c¸c ®Æc ®iÓm nµy x¸c lËp cho chñ së h÷u cña nã cã mét quyÒn lùc thùc sù ®Ó qu¶n lý,
vµ sö dông nã
- §Æc ®iÓm
+ QuyÒn së h÷u mét nguån tµi nguyªn cã thÓ bÞ giíi h¹n bëi chÝnh phñ;
+ Kho¶ng thêi gian khai th¸c lµ yÕu tè quan träng cho quyÒn së h÷u tån t¹i.
+ Chñ së h÷u cã nhiÒu quyÒn kh¸c nhau: Chñ së h÷u cã thÓ lo¹i trõ, cã thÓ tiÕn hµnh
c¸c ho¹t ®éng sö dông, cã thÓ chia vµ cã thÓ chuyÓn ®æi c¸c nguån tµi nguyªn.
+ Së h÷u chung
+ Tµi nguyªn v« chñ (Open acess)
• C¬ së KT vi m« vÒ phóc lîi x· héi
- C¸c ®iÒu kiÖn ®Ó ®¹t ®îc phóc lîi x· héi tèi ®a
(1) HiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt
Gi¶ sö hµm s¶n xuÊt X = F (LX,KX) vµ Y = F (LY,KY)
MPLX w
= =
X
MRTS KL ®èi víi hµng ho¸ X
X
MPK r
MPLY w
= =
Y
MRTS ®èi víi hµng ho¸ Y
KL Y
MPK r
(1)
- w
MRTS = MRTS =
XY
KL KL
r
K
OY
KY
B
w/r
A
I2
KX §ê ng ®ång
p hÝ
I1
L
OX
LX LY
H×nh 1.1: HiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt
- KÕt luËn
(2) HiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh tiªu dïng
Gi¶ sö hµm h÷u dông U = U (X,Y)
A
MU X P
= =X
A
MRS XY ®èi víi ngêi tiªu dïng A
MU YA PY
B
MU X P
= =X
B
MRS ®èi víi ngêi tiªu dïng B
XY
MU YB PY
(2)
- Y
B
YB B
P X/P Y
A
U3
§ êng ng© s¸ch
n
YA
U2
U1
X
A
XA XB
H×nh 1.2: HiÖu qu¶ trong tiªu dïng
P
MRTXY1 = X1
Y
PY1
KÕt luËn A
(3) HiÖu qu¶ tæng hîp Y1
MRS XY
Ta ®Æt: MRS XY lµ MRS gi÷a hµng ho¸ X vµ Y
B
MRTXY tØ lÖ chuyÓn ®æi biªn cña hµng ho¸ X vµ Y P
MRTXY2 = X2
Y 2
PY2
PP x¸c ®Þnh: HiÖu qu¶ trong ph©n phèi s¶n phÈm vµ tµi nguyªn ®¹t ® îc khi MRS gi÷a
hai lo¹i hµng ho¸ X vµ Y (MRS XY) b»ng víi tØ lÖ chuyÓn ®æi biªn (marginal rate of
transformation) gi÷a hai hµng ho¸ X vµ Y vµ b»ng víi tØ sè gi¸ gi÷ hai lo¹i hµng ho¸. X
X2
X1
(3)
- H×nh 1.3: HiÖu qu¶ hçn hîp (trong ph©n phèi)
PX
MRS XY = MRTXY =
PY
KÕt luËn
(4) Tèi ®a ho¸ phóc lîi x· héi
Tè i
§iÒu kiÖn ®Ó tèi ®a ho¸ phóc lîi x· héi
®a
(1) HiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt
h o¸
(2) HiÖu qu¶ trong tiªu dïng Tèi u Pareto p hóc
(3) HiÖu qu¶ tæng hîp lîi x·
hé i
(4) C«ng b»ng x· héi, lý thuyÕt cña sù chän lùa
UA
Tèi ® ho¸ phóc lîi
a
x· héi “Bliss point”
§êng
phóc lîi
xa héi
SWF
UB
Tèi ®a ho¸ phóc lîi x· héi
(5) Phóc lîi KT x· héi trong KTTN vµ vai trß cña chÝnh phñ
(4)
- Tèi ®a ho¸ phóc lîi x· héi (Pareto optimal): Sö dông c¸c nguån tµi nguyªn (con ngêi, tù
nhiªn) trong mét nÒn KT ®· ®¹t tíi møc tèi u, mµ ë ®ã chØ cã thÓ t¨ng phóc lîi cña c¸
nh©n nµy trong x· héi b»ng con ® êng duy nhÊt lµ gi¶m phóc lîi cña c¸ nh©n kh¸c trong x·
héi.
1) Hµm cÇu Marshallian: Max U = U(X i)
Rµng buéc: Y = ∑PiXi (rµng buéc vÒ ng©n s¸ch)
Trong ®ã: U lµ møc ®é tho¶ m·n (hµm h÷u dông),
Y lµ thu nhËp (ng©n s¸ch),
Xi lµ hµng ho¸ tiªu dïng i, Pi lµ gi¸ cña hµng ho¸, dÞch vô i
q2
®êng ng© s¸ch
n
q1
0
M« h×nh hµm Mars hallia
(2) Hµm cÇu Hicksian (hµm cÇu ®Òn bï)
Min Y = ∑PiXi
Rµng buéc: U = Uo(Xi)
Trong ®ã: U lµ møc ®é tho¶ m·n (hµm h÷u dông),
Y lµ thu nhËp (ng©n s¸ch), q
Xi lµ hµng ho¸ tiªu dïng i, Pi l2 gi¸ cña hµng ho¸, dÞch vô i
µ
U0
® êng ng©n
s¸ch
q1
0
(5)
M« h×nh hµm Hic ks ian
- (3) TÝnh sù thay ®æi bæ sung (CV) sù thay ®æi t ¬ng ®¬ng (EV) khi gi¸ gi¶m (t¬ng
®¬ng víi c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn MT)
qEV
2
D
CV
B
U22
A
U11
C
-p21/p12
-p11/p12
q1
P 11 D
A
C
P 12 Hµm cÇu Hicksian
B
(6)
Hµm cÇu Marshallian
- Thay ®æi phóc lîi khi chÊt lîng MT t¨ng
CV = Y0 – E(P1 U0) (trong ®ã E lµ chi phÝ), EV= E(P0 U1) – Y0
CV = A + B < CS = A + B + C < EV = A + B + C + D
CV vµ EV ®îc sö dông nh lµ ®o sù thay ®æi phóc lîi x· héi
Sù thay ®æi cña Khi gi¸ t¨ng Khi gi¸ gi¶m (c¶i
phóc lîi x· héi (« nhiÔm MT) thiÖn ®iÒu kiÖn MT
sèng
CV (trong ®iÒu kiÖn B»ng lßng chÊp B»ng lßng tr¶ ®Ó ®¹t
quyÒn së h÷u kh«ng nhËn (WTA) ®îc sù c¶i thiÖn
thay ®æi –nh ban (WTP)
®Çu)
EV(Trong ®iÒu kiÖn B»ng lßng tr¶ ®Ó B»ng lßng chÊp nhËn
quyÒn së h÷u thay tr¸nh sù « nhiÔm nh»m hy sinh (WTA)
®æi) (WTP)
• §èi tîng cña KTTNMT
- C¸c lý thuyÕt KT tèi ®a ho¸ phóc lîi x· héi trong hiªn t¹i, t ¬ng lai trong khai th¸c, sö
dông c¸c tµi nguyªn
- C¸c lý thuyÕt tèi u ho¸ qu¸ tr×nh « nhiÔm, c¸c c«ng cô qu¶n lý MT ®ång thêi thiÕt
lËp c¸c PP ®¸nh gi¸ MT.
• NhiÖm vô
- Nghiªn cøu khoa häc KT cho viÖc nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a PT KT vµ b¶o vÖ
tµi nguyªn, MT.
- Nghiªn cøu c¸c ph¬ng thøc KT sö dông tèi u tµi nguyªn vµ KT « nhiÔm MT.
- §¸nh gi¸ t¸c ®éng tiªu cùc, tÝch cùc ®Õn MT cña c¸c ch ¬ng tr×nh dù ¸n nh»m b¶o
vÖ tµi nguyªn, MT mét c¸ch hiÖu qu¶.
• PP nghiªn cøu m«n KTTNMT
- PP ph©n tÝch hÖ thèng: sö dông ®Ó ph©n tÝch mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a PT KT
vµ MT, hiÖu qu¶ KT víi hiÖu qu¶ MT sinh th¸i trong tõng giai ®o¹n PT KT x· héi
nhÊt ®Þnh.
(7)
- - PP ph©n tÝch cËn biªn: Xem xÐt quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt ë ®iÓm dõng tèi u
(MC=MR)
- Ph©n tÝch lîi Ých vµ chi phÝ (BCA - Benefit - Cost Anlaysis)
∑ i[ B − C ] >0
i i
(1 + r ) i
∑ i[ Bi − Ci ± Ei ] > 0
- PP to¸n häc vµ ®å thÞ: M« h×nh ho¸ c¸c mèi quan hÖ gi÷a KT vµ MT, ®¸nh gi¸ vµ
®iÒu khiÓn tèi u c¸c quan hÖ ®ã.
- Vµ nhiÒu ph¬ng ph¸p ®Æc thï kh¸c
Ch¬ng 2
M«i trêng vµ ph¸t triÓn
• Mèi quan hÖ gi÷a KT & MT
- MT lµ tæng hîp c¸c ®iÒu kiÖn sèng cña con ng êi
- PT KT lµ qu¸ tr×nh sö dông vµ c¶i thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn ®ã
- Mèi quan hÖ: MT lµ ®Þa bµn cho ho¹t ®éng cña hÖ KT vµ ho¹t ®éng cña hÖ KT lµ
nguyªn nh©n t¹o nªn nh÷ng ¶nh hëng tÝch cùc, tiªu cùc ®èi víi MT.
• Ho¹t ®éng cña hÖ KT, t¸c ®éng PTKT ®Õn MT
R P C
P
R C
Wr Wp Wc
• T¸c ®éng trùc tiÕp vµo MT : Ngoµi chÊt th¶i PT KT cßn t¸c ®éng trùc tiÕp tíi MT
nh x©y dùng ®Ëp níc, trång rõng…)
• Mèi quan hÖ gi÷a MT vµ PT
- MT lµ n¬i chøa ®ùng chÊt th¶i
P C
R
W
r
* W< chÊt lîng m«i
A
trêng ® b¶o (+
¶m )
(8)
MT
* W> chÊt lîng m«i
A
A
trêng bÞ suy gi¶m (-)
- - MT lµ n¬i cung cÊp tµi nguyªn
R
NRR RR
(-)
(-) (+)
y= h>
0; 0 y> h>
0; 0
h>y
h>y hy h
- PT bÒn v÷ng
• Herman Daly (World bank)
ThÕ giíi bÒn v÷ng lµ mét thÕ giíi kh«ng sö dông c¸c nguån RR nh níc, thæ nhìng, sinh
vËt … nhanh h¬n sù t¸i t¹o cña chóng (h
- (Cã nghÜa thu nhËp ®îc ph©n phèi, vµ ph©n phèi l¹i kh«ng qu¸ chªnh lÖch gi÷a c¸c
thµnh viªn trong céng ®ång.
- Ph¸t triÓn bÒn v÷ng (economic sustainable development) :
Ph¸t triÓn kinh tÕ
C«ng b»ng gi÷a c¸c thÕ hÖ hiÖn t¹i vµ t¬ng lai
• C¸c gi¶ thiÕt vÒ ph¸t triÓn bÒn v÷ng
- Gi¶ thiÕt I: §èi víi nÒn KT cã møc dù tr÷ tµi nguyªn (KN) thÊp, t¨ng møc sèng
(SOL) th× ph¶i t¨ng vèn dù tr÷ tµi nguyªn, lóc nµy vèn dù tr÷ tµi nguyªn (KN) vµ
møc sèng (SOL) lµ hai yÕu tè hç trî cho nhau. §iÓm L lµ møc sèng cùc khæ hoÆc
chÕt ®ãi, øng víi møc dù tr÷ tµi nguyªn b¨ng 0 (møc c¹n kiÖt).
SOL
0
KN
KNmin
L
Gi¶ thiÕt II: Qu¸ tr×nh n©ng cao møc sèng chØ ®îc thùc hiÖn khi gi¶m bít vèn dù
-
tr÷ tµi nguyªn, gi¶ thiÕt nµy mang tÝnh truyÒn thèng . H×nh … biÓu diÔn mèi
quan hÖ gi÷a vèn tµi nguyªn vµ møc sèng theo gi¶ thiÕt thø hai.
S OL
SO P J
L
M« h×nh PT bÒn
v ò ng mø c c ao
Z
X
Q
0 KN
- M« h×nh tæng hîp
W M« PT bÒn
B v ÷ng mø c
thÊp
A Y
KN
KNmin
0
(11)
L
- PT møc thÊp: T¹i W (hoÆc A, B), nÒn KT cã thÓ ®i theo con ® êng PT bÒn v÷ng thÊp,
tøc lµ ®êng YWXZ. PTKT khi ph¶i tõ bá mét l îng KN nµo ®Êy ®Ó n©ng cao SOL. Ngîc
l¹i, nÕu muèn MT tèt h¬n th× gi¶m SOL.
NÒn KT cã thÓ ®i ®Õn Z (øng víi KN min) v× xem nh cã sù thay thÕ hoµn toµn tµi nguyªn
tù nhiªn vµ tµi nguyªn nh©n t¹o ( §©y thùc chÊt lµ kiÓu b¸n tµi nguyªn ®Ó cã ® îc thu
nhËp)
PT bÒn v÷ng møc cao
Qu¸ tr×nh t¨ng møc sèng (SOL) ®ång nghÜa víi viÖc t¨ng vèn dù tr÷ tµi nguyªn (KN). Khi
tµi nguyªn ®· cã mét vèn dù tr÷ thÝch hîp KN* th× cã thÓ chän c¸c h íng PT kh¸c nhau:
SOL t¨ng cßn KN gi÷ nguyªn; SOL gi÷ nguyªn cßn KN t¨ng hoÆc võa t¨ng SOL vµ t¨ng
KN. M« h×nh nµy ®îc ¸p dông chñ yÕu cho RR ®îc ®Ó ®¶m b¶o PT nhng kh«ng lµm c¹n
kiÖt tµi nguyªn.
• §iÒu kiÖn vÒ PT bÒn v÷ng
(1) Vai trß cña Nhµ níc: Vai trß cña Nhµ níc ë tÇm vÜ m«
(2) X©y dùng lèi sèng vµ s¶n xuÊt thÝch hîp
(3) KÕ ho¹ch ho¸ vµ qu¶n lý mét c¸ch tæng hîp qu¸ tr×nh PT
(4) §a hao tæn tµi nguyªn vµ MT vµo hÖ thèng h¹ch to¸n quèc gia
• Nguyªn t¾c PT bÒn v÷ng
Nguyªn t¾c 1: T«n träng vµ quan t©m ®Õn cuéc sèng céng ®ång
Nguyªn t¾c 2: C¶i thiÖn chÊt lîng cuéc sèng con ngêi
Nguyªn t¾c 3: B¶o vÖ cuéc sèng vµ tÝnh ®a d¹ng cña tr¸i ®Êt
Nguyªn t¾c 4: H¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt viÖc lµm suy gi¶m nguån NRR
Nguyªn t¾c 5: Gi÷ v÷ng kh¶ n¨ng chÞu ®ùng cña tr¸i ®Êt
Nguyªn t¾c 6: Thay ®æi th¸i ®é vµ thãi quen cña mçi ng êi
(12)
- Nguyªn t¾c 7: T¹o ra mét c¬ cÊu quèc gia vµ quèc tÕ th«ng nhÊt thuËn lîi cho viÖc PT
vµ b¶o vÖMT.
• Thíc ®o vÒ PT bÒn v÷ng
- ChØ tiªu ®¸nh gi¸ sù thµnh ®¹t cña mét níc tríc 1992:
Dùa vµo GDP/®Çu ngêi/n¨m: PT cao > 10.000USD/ng êi/n¨m; 1000 USD
- thø=GDP/ng
- % cã cÊp níc 69 93 24 69 78
s¹ch
- D.dìng (Kcl/ng) 3298 2250 2729 2884
-% cã DV vÖ sinh 100 17 16 94
- %chÕt trÎ s¬ sinh 70 11 42 44 13
- %CP GDôc/GNP 2,5 3,6 2,3 6,9
%CpsøckhoÎ/GNP 2,1 2,7 1,1 2,1 1,3
-C¬ cÊu viÖc lµm 100 100 100 100 100 100 100
+ NLNN 10 58 48 17 67 73 26
+ C«ng nghiÖp 32 12 15 36 12 14 28
+ DÞch vô 58 17 27 47 21 13 46
- % ®« thi ho¸ 73 36 44 77 22 28 51
- Tèc ®é ®« thÞ 1,4 3,8 2,7 3,2 1 1,2 -
ho¸
Nguån: Humand Dev. Report, 1995
(14)
- B¶ng .. ChØ sè PT con ngêi cña c¶ níc vµ tõng vïng 1995
TØ lÖ
TØ lÖ ®i GDP/1 ng-
Tuæi thä biÕt biÕt ChØsè ChØ sè ChØ
Vïng häc ë 6 -23 êi ($, gi¸
(n¨m) ch÷ ë ng tuæi thä gi¸o dôc GDP
tuæi(%) 95, PPP)
lín (%)
C¶ níc 67,0 86,8 51,5 1503,7 0,70 0,75 0,26
T©y B¾c 66,1 78,0 42,3 877,9 0,68 0,66 0,13
§«ng B¾c 66,1 84,1 51,1 901,6 0,69 0,73 0,15
§B B¾c Bé 67,3 92,1 59,5 1641,6 0,70 0,81 0,29
B¾c Tr.bé 65,4 88,4 54,1 1035,8 0,67 0,77 0,18
DHM.Trung 65,0 87,7 50,1 1268,6 0,67 0,75 0,22
T©y nguyªn 61,9 71,9 56,2 924,5 0,61 0,67 0,15
§.Nam bé 69,1 89,1 48,5 3052,2 0,73 0,76 0,55
§BSCL 66,0 84,4 44,1 1337,4 0,68 0,71 0,23
N¨m 1995: ¸p dông PP tÝnh to¸n HDI, VN cã hÖ sè HDI lµ 0,57 (gÇn b»ng møc cña
Trung quèc n¨m 1992, nhng vÉn kÐm vÒ GDP/ng êi).
Dù kiÕn n¨m 2020: VN trë thµnh mét n íc c«ng nghiÖp, cã HDI nh Hµn quèc hiÖn nay.
T¨ng møc dinh dìng BQ tõ 2250 ®Õn 3000 Kcalo/ng/ng, xo¸ t×nh trang suy dinh d ìng cña
trÎ em..
Ch¬ng 3
KT tµi nguyªn cã thÓ t¸i t¹o
• §Æc ®iÓm nguån tµi nguyªn cã thÓ t¸i t¹o
Tr÷ lîng cã thÓ thay ®æi, t¨ng hoÆc gi¶m so víi tr÷ lîng ban ®Çu vµ kh«ng
thÓ t¨ng qu¸ søc chøa cña MT.
Cã thÓ bÞ c¹n kiÖt nÕu kh«ng ®îc qu¶n lý khai th¸c hîp lý.
Sù t¨ng trëng cña mét loµi phô thuéc rÊt nhiÒu vµo hÖ sinh th¸i mµ chóng tån
t¹i. C¸c loµi trong mét hÖ sinh th¸i t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau phôc vô cho sù
tån t¹i cña tù nhiªn (loµi nµy lµ thøc ¨n cña loµi kia). (food chain & food wed)
C¸c m« h×nh KT sö dông tèi u tµi nguyªn cã thÓ t¸i t¹o (KT ®Êt, kT níc, kT rõng, kT thuû
s¶n)
KTTN ®Êt
• Kh¸i niÖm vÒ t«:T« (rent) lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ cña mét ®¬n vÞ hµng ho¸
®îc s¶n xuÊt tõ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ tÊt c¶ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ra ®¬n vÞ
hµng ho¸ ®ã tõ nguån tµi nguyªn.
- T« = TR – TC.
(21)
- - T« kh¸c lîi nhuËn?
AC
MC
AVC
P*
T« trong kinh tÕ ®Êt
• Mét sè quan ®iÓm vÒ t«
AFC
o Quan ®iÓm vÒ t« cña Ricardo
Ricardo cho r»ng sù kh¸c nhau vµ chÊt lîng cña tµi nguyªn sÏ mang l¹i t« (rent) kh¸c nhau.
Q*
S ¶n
MP a
L/L§
MP b
MP c
S
....
L¬ng
MPm
Lao ®éng
LB LC
LA
T« theo thuyÕt chÊt lîng ®Êt
Ricardian t« (rent) bao gåm tæng diÖn tÝch phÝa trªn tiÒn l¬ng vµ phÝa díi ®êng MP.
(22)
- Chó ý: Trong ®iÒu kiÖn nµy chóng ta gi¶ sö cung vÒ lao ®éng hoµn toµn co d·n. Trong
®iÒu kiÖn cung vÒ lao ®éng lµ giíi h¹n vµ ® êng cung vÒ lao ®éng cã hÖ sè gãc d¬ng
(®Ò nghÞ vÒ nhµ lµm)
Lý thuyÕt cña von Thunen (location)
von Thunen cho r»ng ®Þa t« (rent) cña ®Êt phô thu«c vµo kho¶ng c¸ch cña ®Êt ®èi víi
thÞ trêng. §Êt cµng gÇn thÞ trêng tiªu thô th× ®Þa t« (rent) cµng cao.
§Þa
t«
Ri(x
)
Rj(x)
x
0 Kho¶ng c¸ch tíi trung t©m TT
*
Kho¶ng
c¸ch
Kinh
ThÞ doanh
Kinh
trêng 1
doanh
2
T« theo lý thuyÕt kho¶ng c¸ch tíi thÞ trêng
o Quan ®iÓm vÒ t« cña Kack Mark
§Þa t« chªnh lÖch : Lµ kÕt qu¶ cña n¨ng suÊt kh¸c nhau gi÷a sù ®Çu t ngang nhau.
Hay nãi c¸ch kh¸c, lµ lîi nhuËn mang l¹i do sö dông c¸c thöa ®Êt kh¸c nhau vÒ ®é ph× vµ
vÞ trÝ.
§Þa t« chªnh lÖch I. Lîi nhuËn mang l¹i do sö dông c¸c thöa ®Êt kh¸c nhau vÒ ®é ph×
vµ vÞ trÝ
(23)
- §Þa t« chªnh lÖch II. Lîi nhuËn mang l¹i do tr×nh ®é kü thuËt th©m canh kh¸c nhau
(®iÒu kiÖn vÞ trÝ vµ ®é ph× nh nhau).
§Þa t« tuyÖt ®èi: PhÇn mµ ngêi thuª ®Êt ph¶i nép cho chñ ®Êt trong trêng hîp kh«ng
®Çu t lao ®éng, hoÆc thËm trÝ s¶n xuÊt trªn nh÷ng m¶nh ®Êt cã ®é ph× vµ vÞ trÝ
kÐm nhÊt (Von-thunen & Ricadian cho r¨ng kh«ng cã lo¹i ®Þa t« nµy).
• Nguyªn t¾c vÒ sö dông hiÖu qu¶ ®Êt
Nguyªn t¾c sö dông hiÖu qu¶ ®Êt ®ai lµ:
T nh©n : MC = VMP hay doanh thu biªn b»ng chi phÝ biªn
V« chñ : AR = AC
L¬ng
180
t«
173
L¬ng/l®
100
MP
AP
Lao ®éng
LPP L0A
• Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng ®Êt
§é ph× nhiªu cña ®Êt : ®é ph× nhiªu cña ®Êt lµ thuéc tÝnh tù nhiªn kh¸ch quan, lµ
dÆc trng kh«ng thÓ t¸ch rêi víi kh¸I niÖm ®Êt. Nã quyÕt ®Þnh ®Æc tÝch cã kh¶ n¨ng t¸i
t¹o cña ®Êt ®ai. Nhê nã mµ ®Êt cã kh¶ n¨ng t¹o ra mét l îng l¬ng thùc lín h¬n ®Ó nu«i
sèng con ngêi.
§é ph× nhiªu cña ®Êt cßn lµ kh¶ n¨ng cuÈ ®Êt cung cÊp cho c©y trång níc, chÊt dinh
dìng, kho¸ng vµ c¸c yÕu tè cÇn thiÕt kh¸c ®Ó c©y trång sinh tr ëng vµ PT. Cã 3 lo¹i:
- §é ph× tù nhiªn: §é ph× ®îc h×nh thµnh díi t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè tù nhiªn, ch a
cã t¸c ®éng cña con ngêi; ®©y lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh ph©n h¹ng, ph©n lo¹i ®Êt, tÝnh
thuÕ vµ ®Þnh gÝa ®Êt n«ng n«ng nghiÖp. §é ph× tù nhiªn mµ c©y trång ch a sö dông lµ
®é ph× nhiªu tiÒm tµng.
- §é ph× nh©n t¹o: Lµ ®é ph× ®îc t¹o ra do t¸c ®éng cña con ng êi. Nã ph¶n ¸nh kh¶
n¨ng t¸I t¹o, båi dìng, n©ng cao chÊt lîng ®Êt cña con ngêi. §é ph× tù nhiªn hiÖu lùc lµ
kh¶ n¨ng hiÖn thùc cña ®Êt cung cÊp n íc, thøc ¨n, chÊt v« c¬ vµ c¸c ®iÒu kiÖn sèng
kh¸c cho c©y trång.
- §é ph× nhiªu KT : Lµ ®é ph× mang l¹i lîi Ých KT cô thÓ lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ KT
®Êt. Nã thÓ hiÖn tæng hîp c¸c mèi quan hÖ KT trong qu¸ tr×nh sö dông ®Êt.
• ThÞ trêng ®Êt ®ai
(24)
- o §Æc ®iÓm cña thÞ trêng ®Êt ®ai
- Cung cña ®Êt ®ai xÐt trªn tæng thÓ lµ kh«ng ®æi (hoµn toµn kh«ng co gi·n)
- Do vÞ trÝ kh«ng thÓ thay ®æi cho nªn gi¸ ®Êt kh«ng nh÷ng phô thuéc vµo chÊt l îng,
®é ph× mµ cßn phô thuéc vµo vÞ trÝ ®Êt ®ai.
- Lµ thÞ trêng ®Çu vµo, thÞ trêng t liÖu s¶n xuÊt
- Lµ thÞ trêng ®Çu vµo vµ thÞ trêng t liÖu s¶n xuÊt kh«ng thÓ thay thÕ.
o C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ PT thÞ trêng ®Êt ®ai.
- Tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt (tr×nh ®é PT s¶n xuÊt hµng ho¸)
- ChÕ ®é së h÷u ruéng ®Êt
- ChÕ ®é qu¶n lý ruéng ®Êt vµ c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ níc
ThÞ trêng ®Êt n«ng nghiÖp
- Cung vÒ ®Êt n«ng nghiÖp
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, møc cung cña ®Êt n«ng nghiÖp cã thÓ thay ®æi nã bÞ ¶nh h -
ëng cña c¸c yÕu tè sau:
+ ChuyÓn dÞch diÖn tÝch hoang ho¸ thµnh ®Êt n«ng nghiÖp
+ ChuyÓn ®Êt kh¸c thµnh ®Êt n«ng nghiÖp (®Êt l©m nghiÖp, ®Êt cã kh¶ n¨ng n«ng
nghiÖp)
+ Lu chuyÓn ®Êt n«ng nghiÖp gi÷ c¸c chñ thÓ.
- CÇu vÒ ®Êt n«ng nghiÖp
CÇu ®Êt n«ng nghiÖp biÕn ®éng nhiÒu h¬n cung ®Êt n«ng nghiÖp bëi v× cÇu ®Êt
n«ng nghiÖp kh«ng chØ xuÊt ph¸t chØ ë ngµnh n«ng nghiÖp mµ cßn tõ c¸c ngµnh c«ng
nghiÖp, s¶n xuÊt hµng ho¸ dÞch vô kh¸c.
XÐt vÒ l©u dµi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ sÏ lµm gi¶m diÖn tÝch ®Êt n«ng
nghiÖp.
- C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi gi¸ c¶ ®Êt n«ng nghiÖp
+ XÐt vÒ nguyªn lý, tÊt c¶ c¸c yÕu tè ¶nh h ëng tíi cung, cÇu ®Êt n«ng nghiÖp sÏ t¸c
®éng trùc tiÕp tíi gi¸ c¶ ®Êt n«ng nghiÖp. Ngoµi ra c¸c yÕu tè ngo¹i sinh nh:
+ Møc tè trªn mçi m¶nh ®Êt
+ TØ suÊt lîi tøc cho vay trªn thÞ trêng tiÒn tÖ
+ Tr×nh ®é s¶n xuÊt hµng ho¸ (tr×nh ®é PT cña lùc lîng s¶n xuÊt)
+ Xu thÕ PT ®« thÞ vµ giao th«ng
(25)
- o §¸nh gi¸ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp
- C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sö vµ hiÖn qu¶ dông ®Êt
+ Sè diÖn tÝch ®Êt ®a vµo s¶n xuÊt so víi tiÒm n¨ng cã thÓ
+ HÖ sè sö dông ruéng ®Êt: diÖn tÝch gieo trång/diÖn tÝch canh t¸c
+ Chi phÝ ®Çu vµo (lao ®éng, vèn, …) trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch
+ Gi¸ trÞ s¶n lîng trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch ®Êt
+ Lîi nhuËn tÝnh trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch
- C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ b¶o vÖ, c¶i t¹o, båi dìng ®Êt ®ai
+ Sè diÖn tÝch hoang ho¸ ®a vµo s¶n xuÊt
+ BiÕn ®éng ®Êt ®ai qua c¸c thµnh phÇn c¬ giíi cu¶ ®Êt (PH, hµm l îng c¸c chÊt dÔ tiªu
cã trong ®Êt).
+ Dùa vµo c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ qua mçi n¨m ®Ó ®¸nh gi¸.
KTTN níc
• C¸c kh¶ n¨ng dÉn ®Õn sù khan hiÕm nguån níc
- Nguån níc ®îc h×nh thµnh trë l¹i th«ng qua vßng tuÇn hoµn níc. Vßng tuÇn hoµn nµy
bÞ ¶nh hëng cña nhiÒu t¸c nh©n tù nhiªn còng nh cña con ngêi.
- ¤ nhiÔm nguån níc
• Ph©n phèi hiÖu qu¶ nguån níc mÆt
- §¶m b¶o c©n b»ng gi÷a nh÷ng ngêi sö dông níc
- Cung cÊp níc ®¶m b¶o ®¸p øng cho nhu cÇu vÒ níc biÕn ®éng theo thêi gian.
• CÇu vÒ níc
- CÇu vÒ níc rÊt ®a d¹ng (uèng, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, b¬i, thñy
®iÖn, c¶nh quan, v.v...
- Môc ®Ých sö dông níc kh¸c nhau ⇒ lîi Ých kh¸c nhau ⇒ WTP cho 1 ®¬n vÞ sö
dông níc kh¸c nhau ⇒ ta cã c¸c ®êng cÇu vÒ níc kh¸c nhau. §êng cÇu c¸ nh©n lµ
DA vµ DB, th× ®êng cÇu thÞ trêng D (tæng theo chiÒu ngang hai ® êng cÇu c¸
nh©n).
• Cung níc
(26)
nguon tai.lieu . vn