Xem mẫu
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
I. TỔNG QUAN VỀ TÂY BAN NHA
Vương quốc Tây Ban Nha hay Spain Espãna (Reine de Espãna) là quốc gia rộng lớn
nhất nam Âu, đứng thứ 5 ở Châu Âu chỉ sau Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Ucraina và Pháp. Tây Ban
Nha chiếm một góc lớn nhất của bán đảo Iberian (Gồm Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha).
Tây Ban Nha có dân số trên 40 triệu người (thấp hơn Pháp và Ý) trong đó tỷ lệ dân số
thành thị là (80%) bằng Hoa Kỳ và cao hơn Pháp. Các thành phố lớn ở Tây Ban Nha gồm
có: Madrid (trên 3 triệu dân), Barcelona (gần 2 triệu dân), Valencia (hơn 1 triệu dân),
Seville (gần 1 triệu), Zaragoza (gần 1 triệu), Bilbao (hơn 5 trăm ngàn)
Lãnh thổ Tây Ban Nha trải dài từ vịnh Biscay, giáp biên giới với Pháp và Andorra ở
phía đông bắc tới eo biển Gibraltar chung với Marốc ở phía nam; Từ phía tây giáp Bồ
Đào Nha và biển Đại Tây Dương tới biển Địa Trung Hải ở phía đông. Một số đảo nhỏ
nằm gần lãnh thổ Marốc cũng nằm dưới sự quản lý của Tây Ban Nha. Giống như người
gác cổng biển Địa Trung Hải, Tây Ban Nha nằm ở yết hầu trên con đường thông thương
trên biển từ Á, Âu, Phi sang châu Mỹ. Vị trí địa lý tuyệt vời của Tây Ban Nha quả là có
một không hai trên thế giới.
Người Tây Ban Nha là những người đầu tiên đặt chân lên châu Mỹ và thiết lập
những hệ thống thuộc địa khổng lồ bên ngoài lãnh thổ của mình. Là đế chế mạnh nhất
châu Âu từ thế kỷ 16 đến đầu 17 nhưng càng về sau này càng mất dần ảnh hưởng về
mặt chính trị. Những năm đầu và giữa thế kỷ 20 Tây Ban Nha đã trải qua những cuộc
nội chiến liên miên và thời thống trị của chế độ quân chủ độc tài Francisco Franco. Cho
đến cuối những năm 70 đã đánh dấu sự trở lại của Tây Ban Nha - Người khổng lồ ngủ
quên.
1. Quốc kì
Quốc kỳ Tây Ban Nha, còn có tên gọi nữa là "cờ máu
và vàng", là lá cờ gồm ba dải ngang với các màu đỏ, vàng,
đỏ, và ở giữa có hình quốc huy Tây Ban Nha. Dải màu vàng
rộng gấp đôi mỗi dải màu đỏ. Màu đỏ tượng trưng cho
máu, cho lòng yêu nước. Màu vàng tượng trưng cho sự phồn
vinh. Vị trí của quốc huy là chính giữa dải vàng xét theo
chiều từ trên xuống, nhưng ở vị trí cách lề trái cờ một khoảng bằng một phần ba chiều
dài cờ.Lá cờ này được hiến pháp Tây Ban Nha năm 1978 quyết định là quốc kỳ. Tuy
nhiên, mới đầu, hình quốc huy có khác hình quốc huy hiện nay. Hình quốc huy hiện nay
được thay thế vào lá cờ từ năm 1981.
2. Quốc huy
Quốc huy Tây Ban Nha có trung tâm là hình tấm lá
chắn. Trên mặt tấm lá chắn có sáu nhóm hình vẽ. Góc bên trái
là nền đỏ, trên đó có lâu đài thành lũy màu vàng; góc trên bên
phải là con sư tử đầu đội vương miện, hai chân trước giơ lên.
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Hai hình vẽ này là biểu tượng của nước Tây Ban Nha cổ xưa, lần lượt tượng trưng
cho Vương quốc Castilla và Vương quốc León. Góc dưới bên trái là nền vàng sọc đỏ,
góc dưới bên phải là lưới xích màu vàng, lần lượt tượng trưng cho Vương quốc
Aragón và Vương quốc Navarra. Phía dưới tấm lá chắn là thạch lựu màu đỏ tượng trưng
cho Vương quốc Granada. Trong hình bầu dục nền lam viền đỏ ở giữa tấm lá chắn có 3
đóa hoa bách hợp. Phía trên tấm lá chắn là một chiếc vương miện lớn. Hai bên tấm lá
chắn là hai chiếc trụ của Hercules, trụ được quấn bằng dải trang trí màu đỏ, trên đó có
dòng chữ mang nghĩa "Ngoài biển còn có đất liền".
3. Điều kiện tự nhiên
Lãnh thổ Tây Ban Nha có hình ngũ giác với bốn mặt giáp biển. Phía trong lục điạ bị
chia cắt thành nhiều phần bởi các dãy núi rất dài. Địa hình khá đa dạng với cao nguyên
rộng lớn xen kẽ với những đồng bằng và thung lũng hẹp cùng với một hệ thống sông
ngòi chằng chịt. Với đặc điểm lãnh thổ như vậy Tây Ban Nha cũng có những điều kiện
khí hậu đất đai khá đa dạng với các đặc điểm của miền biển, miền núi và cao nguyên -
Tây Ban Nha giống như một thế giới thu nhỏ. Là một nước có điều kiện tự nhiên rất
phong phú đa dạng cùng với những nguồn khoáng sản rất có giá trị như dầu mỏ, khí đốt,
các loại quặng... và các loại khoáng sản quý hiếm khác chưa được khai thác hết.
4. Chính trị
Tây Ban Nha là quốc gia quân chủ lập hiến với Quốc vương (Vua Juan Carlos I) là
người đứng đầu đất nước và nắm lực lượng vũ trang. Quyền lực hành pháp do thủ
tướng (Người đứng đầu chính phủ) đảm nhiệm; người được đề cử bởi Vua và được
nghị viện chấp thuận thông qua bầu cử. Thủ tướng lại chỉ định nội các của mình; Ngoài
ra còn có một hội đồng quốc gia cố vấn cho thủ tướng chính phủ. Thủ tướng là người
quản lý và giải quyết các công việc của quốc gia do đó thực ra thủ tướng là người có
quyền lực chính (Vua có quyền lực nhất định đối với các vấn đề lập hiến và nắm quân
đội...).
Cơ quan lập pháp là nghị viện Tây Ban Nha bao gồm thượng viện và hạ viện có
nhiệm kỳ 4 năm. Các đảng phái chính bao gồm: Đảng công nhân xã hội (PSOE), các liên
minh cánh tả (IU), Đảng dân chủ tự do (PP)... và các đảng phái có tính chất địa phương
khác như đảng dân tộc của vùng Catalan, Galician, và xứ Basque...
Tây Ban Nha có 50 tỉnh trong 17 vùng tự trị trong đó có các vùng chính như: Madrid,
Catalonia, Valencia, Basque, Aragón, Galicia, Castilla y León,Castilla - La Mancha,
Extremadura, Murca, Andalucía...
Tây Ban Nha là nước có tiềm lực quốc phòng an ninh rất mạnh. Một phần do phải
tăng cường lực lượng trấn áp các phong trào ly khai trong nước mặt khác cũng còn nhiều
vùng lãnh thổ có tranh chấp với bên ngoài. 2 lực lượng mạnh nhất của Tây Ban Nha là
Không quân và Hải quân có sự hỗ trợ của US. Là một trong những thành viên tích cực
nhất của Nato. Tuy không phải là một cường quốc về kinh tế nhưng Tây Ban Nha lại có
một tầm ảnh hưởng quốc tế về chính trị và gần đây đang được phát huy tối đa dưới
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
thời của thủ tướng Jose Maria Aznar cũng một phần nhằm phục vụ các lợi ích kinh tế
của mình.
Đường lối ngoại giao của Tây Ban Nha là đa dạng hoá, đa phương hoá. Đặc biệt phát
triển quan hệ với EU, NATO, Mỹ và trong hệ thống các quốc gia nói tiếng Tây Ban Nha.
Dùng ảnh hưởng chính trị để phục vụ lợi ích kinh tế là đường lối chiến lược của Tây
Ban Nha.
I. VĂN HÓA:
1. Các lễ hội văn hóa truyền thống ở Tây Ban Nha
Những lễ hội Tây Ban Nha nổi tiếng đa sắc màu, những cuộc diễu hành thú vị,
những điệu nhảy quyến rũ và tiếng nhạc truyền thống lôi cuốn. Và sau đây là 5 lễ hội
tuyệt diệu nhất của Tây Ban Nha diễn ra hàng năm vào mỗi mùa xuân, hạ.
1.1 Lễ hội Semana Santa
Lễ hội Semana Santa kéo dài 1 tuần trước ngày lễ Phục Sinh. Mặc dù lễ hội diễn ra
ở tất cả các nơi nước nhưng những thành phố Tây Ban Nha nổi tiếng với lễ hội này chỉ
có ở Leon, Valladolid, Malaga và Seville. Những giáo dân địa phương đều tham gia vào
buổi diễu hành lộng lẫy, rực rỡ quanh thành phố.
1.2. Lễ hội San Fermin
Lễ hội San Fermin, còn nổi tiếng với tên
gọi Pamplona Bull Run, diễn ra vào tháng 7
hàng năm. Lễ hội kéo dài suốt 7 ngày tại
thành phố Pamplona, Tây Ban Nha. Điểm nổi
bật của lễ hội chính là những cuộc đấu bò bò
tót và đuổi bò. Những hoạt động này thường
bắt đầu từ lúc 8 giờ sáng đến tối.
1.3. Lễ hội cà chua
Lễ hội cà chua diễn ra trong thị trấn nhỏ Buñol của thành phố Valencia. Lễ hội được
tổ chức vào thứ 4 cuối cùng của tháng 8. Điểm cuốn hút chính của lễ hội là một ngày
dài chiến đấu với nhau bằng đồ ăn. Những người tham gia sẽ ném vào nhau những trái
cà chua đỏ mọng. Nếu không có dịp sang Tây Ban Nha đúng mùa lễ hội này, bạn có thể
thưởng thức nó qua truyền hình hay qua những tin tiêu điểm trên các tờ báo.
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
1.4. Lễ hội Las Fallas
Lễ hội Las Fallas bắt đầu từ ngày 14/3 đến 19/3 ở thành phố Valencia. Lễ hội kéo
dài 5 ngày trước ngày thánh Joseph. Ngọn lửa rực sáng trong đêm chính là biểu tượng
của Las Fallas. Những dòng họ trong vùng sẽ tiến hành dựng những hình nhân khổng lồ
để thi tài và cuối cùng là để đốt chúng với niềm tin chiến thắng những điều khó khăn,
hung tàn từ thiên nhiên. Cùng với những ngọn lửa sáng bừng của các hình nhân, từ khắp
nơi trong thành phố người dân cũng thắp sáng những cây nến và ngọn đuốc của mình.
1.5. Lễ hội Feria de Sevilla
Feria de Sevilla kéo dài trong một tuần, diễn ra sau hai tuần sau lễ Phục Sinh ở thành
phố Sevilla, Tây Ban Nha. Lễ hội Feria de Sevilla là một lễ hội lớn được coi như lễ
phục sinh thứ 2 chỉ có ở riêng thành phố Sevilla. Lễ hội là sự kết hợp của những bản
nhạc flamenco, những màn đấu bò đầy kịch tính, màn đua ngựa sôi động và hương vị say
ngất của loại rượu sherry. Đó là những thứ nổi tiếng nhất của vùng Andalusia (quê
hương của vũ điệu Flamenco).
2. Các đặc điểm văn hóa Tây Ban Nha
Tính đa dạng và đan xen là đặc điểm nổi bật nhất ở Tây Ban Nha. Đó là sự đan xen
giữa quá khứ và hiện tại, sự giao thoa của các nền văn minh. Dấu tích của chúng tồn tại
trong các công trình xây dựng, các di tích di vật, và trong lòng xã hội Tây Ban Nha.
Về mặt xã hội, về cơ bản Tây Ban Nha là sự pha trộn giữa những đặc điểm của
người bản xứ Iberian với những đế chế đã từng cai trị vùng đất này bao gồm những
người La Mã, Giéc manh, Arập hồi giáo, Marốc... Bên cạnh đó xã hội Tây Ban Nha hiện
tại vẫn tồn tại những tộc người còn gìn giữ được những đặc điểm riêng về văn hoá
ngôn ngữ như Catalan, Galician, Basque, Gypsy...Những đặc điểm này dẫn đến sự đa
dạng về văn hóa của Tây Ban Nha.
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
I.1. Ngôn ngữ:
Ngôn ngữ chính thức ở Tây Ban Nha là tiếng Tây Ban Nha (74%) ngoài ra còn có
các ngôn ngữ khác là ngôn ngữ chính của từng vùng: Catalan (17%), Galician (7%),
Basque (2%)
Tiếng Tây Ban Nha đã trở thành ngôn ngữ chính thức của rất nhiều quốc gia trên
thế giới, chủ yếu là các nước Trung Mỹ, Nam Mỹ (trừ Brasil và một số nước khác) và
một số bang ở miền nam nước Mỹ. Theo ước tính, tiếng Tây Ban Nha là ngôn ngữ mẹ
đẻ của khoảng 352 triệu người và dự đoán số người nói tiếng Tây Ban Nha sẽ còn tăng
mạnh nữa.
I.2.Tôn Giáo
Tây Ban Nha là sự pha trộn giữa những đặc điểm của người bản xứ Iberian với
những đế chế đã từng cai trị vùng đất này bao gồm những người La Mã, Giéc manh,
Arập hồi giáo, Marốc... Bên cạnh đó xã hội Tây Ban Nha hiện tại vẫn tồn tại những tộc
người còn gìn giữ được những đặc điểm riêng về văn hoá ngôn ngữ như Catalan,
Galician, Basque, Gypsy...Những đặc điểm này dẫn đến sự đa dạng về tôn giáo ở Tây
Ban Nha như Thiên chúa giáo khoảng 76%, ngoài ra còn có Tin Lành, Hồi giáo và các tín
ngưỡng ngoại lai khác… Đó là những khác biệt chính phân biệt Tây Ban Nha với các
nước Tây Âu khác.
I.3.Giá trị và thái độ
Tín ngưỡng là hệ thống các niềm tin mà con người tin vào để giải thích thế giới và
để đem lại sự bình an cho cá nhân cũng như cộng đồng. Người Tây Ban Nha chịu ảnh
hưởng nhiều từ đạo Thiên chúa nên họ tin tưởng và làm theo những điều răn dạy của
Thiên chúa giáo.
I.4.Thói quen và cách ứng xử
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Họ khá nồng nhiệt trong giao tiếp, và nếu thân mật thường hay ôm hôn khi gặp và
chia tay.
Trong tiếp xúc, họ hay nói chuyện vui trước khi vào công việc chính.
Họ cần thông tin về địa chỉ rất ngắn gọn.
Người Tây Ban Nha ăn tối muộn: từ 10 giờ tối trở đi và bữa chính là buổi tr ưa,
thường từ 13h00 tới 16h30.
Họ kiêng kỵ hoa cúc.
Khi giao tiếp đôi khi họ chen ngang hoặc ngắt lời để thể hiện sự nhiệt tình.
Chủ đề ưa thích là thể thao, du lịch, lịch sử.
Họ tránh các chủ đề về chính trị, tôn giáo, gia đình, nghề nghiệp.
Người Tây Ban Nha lại có sự quan tâm đặc biệt đến thời gian. Các văn phòng và đại
lý ở Tây Ban Nha thường đóng cửa từ 1 giờ và trễ nhất là 4 giờ 30 phút chiều.
Về ăn mặc, theo quan niệm của người Tây Ban Nha, giày đen biểu thị cho các cơ hội
kinh doanh. Người Tây Ban Nha rất thích màu đen và các màu tối. Quần áo cần chỉnh tề,
nam mặc complê và phải đeo cà vạt, nữ mặc áo vest và váy. Người Tây Ban Nha thường
"bảo thủ " trong thói quen mua sắm của mình. Họ thường mua hàng có nhãn hiệu nổi
tiếng.
Người Tây Ban Nha thường coi trọng nghi thức trong các mối quan hệ cá nhân nhưng
ngày nay cũng có phần đỡ khắt khe hơn 10 năm về trước. Theo phong tục, trước và sau
buổi họp mọi người bắt tay nhau và chào hỏi niềm nở.
Giờ làm việc ở Tây Ban Nha thường từ 9 giờ sáng tới 6 giờ chiều. Ngày làm việc từ
thứ 2 tới thứ 6. Ngân hàng mở cửa từ 8.30 sáng tới 2.30 chiều từ thứ 2 tới thứ 6 và đôi
khi cả sáng thứ 7. Các bách hoá tổng hợp thường mở cửa từ 10 giờ sáng tới 8 giờ tối, từ
thứ 2 tới thứ 7. Để thuận tiện cho việc giao dịch, các cuộc hẹn gặp nên được báo
trước...."
I.5. Cơ sở vật chất
I.5.1. Cơ sở hạ tầng kinh tế
I.5.1.1. Giao thông
Tây Ban Nha là một quốc gia có nhiều ngành công nghiệp phát triển mạnh. Nước này
đã xây dựng và phát triển hệ thống tàu điện ngầm ở nhiều thành phố lớn trên thế giới
như Mêhicô City, Oasinhtơn, Rome, Hồng Kông... và hiện đang mở rộng hợp tác trong
lĩnh vực này với nhiều nước trên thế giới. Riêng hệ thống tàu điện cao tốc mà Tây Ban
Nha đang cung cấp cho các nước châu Âu đến năm 2010 sẽ lên tới 7.000 km.
Madrid Metro là hệ thống tàu điện ngầm lớn thứ hai ở châu Âu và lớn thứ 6 trên thế
giới, với chiều dài 284km. Madrid Metro là mạng lưới tàu điện ngầm đông đúc nhất thế
giới.
Năm 1992, hệ thống đường ray cao tốc ở Tây Ban Nha hoàn thành nối liền Madrid và
Seville. Trong nhiều năm qua, nước này đầu tư rất mạnh vào hệ thống đường ray AVE,
xây dựng các tuyến đường đông nam từ Madrid tới Malaga, tây bắc tới Valladolid và tây
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
tới Barcelona. Sự mở rộng này đã làm cho Tây Ban Nha trở thành một trong những nước
có mạng lưới đường sắt lớn nhất thế giới. Nhưng chính những kế hoạch sắp tới của
nước này mới là điều làm hệ thống của họ trở thành tốt nhất thế giới.
Vào năm 2020, nước này sẽ có 10.000 km đường cao tốc trong một vùng đ ất thậm
chí còn nhỏ hơn cả bang Texas của Mỹ. Kế hoạch hệ thống giao thông và cơ sở hạ tầng
chiến lược của Tây Ban Nha tiến xa thêm một bước khi họ khuyến khích việc chở hàng
trên hệ thống đường ray này.
Các chương trình của Tây Ban Nha cũng tập trung vào việc tăng cường các tuyến
đường quốc tế với các nước láng giềng như Pháp và Bồ Đào Nha. Những tuyến đường
này, bao gồm cả hệ thống hầm ngầm xuyên biên giới ở phía bắc Barcelona đang trong
quá trình xây dựng, sẽ cho phép người dân Tây Ban Nha dễ dàng đi đ ến mọi quốc gia
châu Âu khác. Thú vị hơn nữa là một kế hoạch xây hầm ngầm dưới biển Địa Trung Hải
đến Morocco. Dự án chưa tìm được nguồn kinh phí nhưng có thể sẽ cải thiện đáng kể
việc đi lại giữa châu Âu và châu Phi.
I.5.1.2. Thông tin
Những lĩnh vực như radar và thông tin liên lạc phát triển, hiện đại.
I.5.1.3. Nguồn năng lượng
Từ thành phố Marachon, người ta có thể nghe thấy tiếng ù ù của những cánh quạt gió
quay ở độ cao ngang với một tòa nhà 23 tầng. Cánh đồng gió này nằm cách thủ đô
Mađrít 150 km về phía đông bắc và là cánh đồng gió lớn thứ hai ở Tây Ban Nha, một
trong những nước dẫn đầu thế giới về năng lượng tái sinh, đặc biệt là năng l ượng gió.
Quê hương của chàng hiệp sĩ nổi tiếng Đôn Kihôtê xứ Mantra trong bộ tiểu thuyết cùng
tên hiện sở hữu số lượng lớn tuốcbin gió nhờ các công ty năng lượng được chính phủ
khuyến khích và hỗ trợ đã tận dụng điều kiện thời tiết hết sức thuận lợi cũng như diện
tích lớn đất đai còn trống.
Tại đây, năng lượng gió đã vượt qua nguồn năng lượng hạt nhân. Từ tháng 3/2011,
nguồn năng lượng sạch này đã trở thành nguồn cung cấp điện chính của đất nước,
chiếm tới 21% nhu cầu sử dụng, tương đương với nhu cầu tiêu thụ điện năng của cả
nước Bồ Đào Nha.
Xét trên quy mô toàn cầu, Tây Ban Nha là nước xếp hàng thứ ba trong sản xuất phong
điện, sau Mỹ và Trung Quốc.
Ngoài phong điện, năng lượng mặt trời dù chiếm tỉ trọng khá khiêm tốn,chiếm
2,6%nhưng cũng đã được chú trọng phát triển tại Tây Ban Nha.Tây Ban Nha đã nghiên
cứu lắp đặt các tấm pin mặt trời trên mái nhà, địa điểm lý tưởng để hấp thụ ánh sáng
sau đó chuyển đổi thành điện năng cung cấp trực tiếp cho người sử dụng. Điều này
không chỉ làm giảm chi phí xây dựng các nhà máy phát điện mà còn hạn chế đến mức
thấp nhất việc sử dụng đường dây dẫn ngốn tới 8% điện năng trong quá trình truy ền
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
dẫn. Tại những nơi hệ thống đường dây dẫn điện còn khan hiếm và đ ắt đ ỏ như phía
nam đảo Ca-na-ry thì NLMT là sự lựa chọn tốt nhất. Đây là một phần trong kế hoạch
cắt giảm tới 20% điện năng tiêu thụ ở nhiều thành phố tại quốc gia này. Kết quả cho
thấy, bảng pin NLMT đặt trên mái nhà tại Tây Ban Nha đã mang lại hiệu quả kinh tế,
giúp nước này trả các chi phí sản xuất và lắp đặt trong năm năm mà không cần tr ợ cấp
chính phủ và trở thành nước sản xuất NLMT lớn thứ hai thế giới. Hiện nay, Tây Ban
Nha đã giới hạn các nhà máy được hưởng trợ cấp, và cắt giảm 45% trợ giá cho các nhà
máy đang hoạt động vào cuối năm nay.
Khu vực đông nam Andalusia, nơi các tòa tháp tọa lạc, mỗi năm tận dụng được
khoảng 200 ngày nắng do đây là một trong những khu vực nhiều nắng nhất thế giới, rất
lý tưởng cho việc xây dựng các cánh đồng năng lượng mặt trời và nhiệt điện. Các tòa
tháp, cùng 1.900 tấm gương có diện tích mỗi tấm tương đương một căn hộ ba giường
ngủ, có năng suất đủ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của 15.000 hộ gia đình.
Cơ sở hạ tầng xã hội
I.5.1.4. Về chăm sóc sức khỏe cộng đồng
Theo hệ thống y tế công cộng của Tây Ban Nha, một số dịch vụ y tế và giáo d ục là
miễn phí, nhưng Tây Ban Nha đang đối mặt với bài toán nợ công buộc phải c ắt gi ảm
ngân sách, dẫn đến việc cắt giảm ngân sách y tế bằng cách tư nhân hóa một phần hệ
thống này.
Động thái này khiến nhiều người dân Tây Ban Nha bức xúc, nghi ngờ rằng việc tư
nhân hóa này có động cơ chính trị chứ không phải là nỗ lực cắt giảm ngân sách của
chính phủ nước này. Có quan điểm nêu ra rằng:“Đây rõ ràng là một sự cướp bóc phúc
lợi xã hội, bòn rút tiền thuế mà người dân đóng góp để đưa cho những công ty tư nhân
trục lợi”.
Về chế độ hưu trí, Tây Ban Nha áp dụng chế độ khuyến khích người đ ến tuổi nghỉ
hưu tiếp tục ở lại làm việc lâu hơn trong trường hợp có thể. Khi đó, mức lương hưu sẽ
tăng 2% đối với những người nghỉ hưu sau tuổi 65.
I.5.1.5. Nhà ở
Tại Tây Ban Nha, nhà ở mang phong cách hiện đại, sang trọng với những gam màu
nhẹ nhàng. Sự kết hợp hài hòa giữa những cửa kính năng động cũng thiên nhiên xanh
tươi, hay những nền gỗ bóng loáng mà không kém phần nhẹ nhàng, phóng khoáng. Cùng
với đó là những tòa nhà với lối kiến trúc cổ kính của người Maya xưa.
Hơn một thế kỷ qua, luật ở Tây Ban Nha quy định nếu một người vay tiền đ ể mua
nhà, họ chỉ có thể thoát nợ khi nó được hoàn trả. Thậm chí, ngay cả khi chết, khoản nợ
cũng không được hủy bỏ. Luật định này về nhà đất gây nhiều tranh cãi ở Tây Ban Nha,
gần đây hơn là nhiều vụ tự tử xảy ra khi chủ nhà không đủ tiền trả nợ. Có lẽ, Luật tịch
thu tài sản thế chấp của Tây Ban Nha đã vi phạm pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
của châu Âu vì không cho chủ nhà một cơ hội pháp lý để chống lại việc thu hồi cho đến
khi họ bị ném ra khỏi nhà.
I.5.1.6. Hệ thống giáo dục
Hệ thống giáo dục Tây Ban Nha được đánh giá như một hệ thống tiêu biểu cho nền
giáo dục Châu Âu. Sự kết hợp giữa những trường đại học có từ thời trung cổ và các
chương trình học hợp lý, thực dụng, nặng tính hướng nghiệp chính là nét điển hình của
quốc gia này.
Cơ sở hạ tầng tài chính
I.5.1.7. Hệ thống ngân hàng
Hai ngân hàng lớn nhất của Tây Ban Nha, Santander và BBVA, mấy thập kỷ gần đây
đang nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường nước ngoài, và dù cho kinh tế chính quốc có sụp
đổ thì họ vẫn sinh lời. Gần 90% lợi nhuận của hai ngân hàng này là từ ngoài Tây Ban
Nha. Phần lớn trong số 20.000 chi nhánh của họ cũng không nằm ở Tây Ban Nha
Tây Ban Nha có lẽ là thị trường ngân hàng cạnh tranh nhất toàn cầu. Nhờ các khu tự
trị tương đối độc lập, số lượng ngân hàng tại nước này rất lớn. Số chi nhánh còn ấn
tượng hơn với tổng số 43.000 chi nhánh, tức là cứ 1.000 dân có 1 chi nhánh, gấp 6 l ần
con số này ở Anh và hơn gấp đôi tại Pháp và Mỹ.
Phát kiến quan trọng nhất là áp dụng thống nhất dịch vụ thanh toán hóa đơn điện tử
cho hầu hết mọi khách hàng. Lợi thế rất lớn của các ngân hàng Tây Ban Nha là không
phải xử lý séc và thực hiện giao dịch tại chi nhánh. Họ kiên trì đầu tư vào những hệ
thống máy tính mới nhất và có hiệu năng cao nhất, nên các ngân hàng Tây Ban Nha hiệu
quả một cách đáng ghen tỵ. Dù tốc độ phát triển nhanh và những khó khăn kinh tế tại
chính quốc có làm người ta nghi ngại, nhưng mô hình ngân hàng tiên tiến của xứ sở bò
tót đang được xuất khẩu ra toàn thế giới. Nhìn vào đó, người ta sẽ thấy được tương lai
của ngành ngân hàng sẽ như thế nào.
Trong công thức thành công của ngân hàng Tây ban Nha, có nhiều cách tiếp cận,quan
hệ tốt với khách hàng, tập trung vào các thị trường có thể có thị phần đáng kể. Họ thà
chăm chú vào một vài thị trường còn hơn chạy đua mở rộng khắp mọi nơi.
I.5.1.8. Bảo hiểm
Vào năm 1981, tập đoàn Banco De Bilbao đã giành được phần lớn cổ phần trong
Euroseguros SA (một công ty bảo hiểm và tái bảo hểm có nguồn gốc là La Vasca
Aseguradora SA, thành lập năm 1968). Tuy nhiên, ban đầu sự kiểm soát của tập đoàn chỉ
là về mặt tài chính, bởi vì thời đó luật pháp Tây ban nha cấm các ngân hàng bán s ản
phầm bảo hiểm nhân thọ. Sự cấm đoán đó đã được dỡ bỏ vào năm 1991 và sau đó nhóm
5 công ty “bancassurance” hàng đầu của Tây Ban Nha (Vida Caixa, BBVA, SHC Seguros,
Aseval, Mapfre Vida) đã kiểm soát 1/3 thị trường bảo hiểm nhân thọ.
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Bảo hiểm y tế bắt buộc đối với du khách đến Tây Ban Nha
I.5.1.9. Dịch vụ tài chính
Các dịch vụ tài chính gồm: dịch vụ ngân hàng, dịch vụ bảo hiểm và dịch vụ môi giới
chứng khoán, đã từng là thế mạnh của Tây Ban Nha, nhưng qua thời gian khủng hoảng,
nó dần trở nên yếu kém và kém hiệu quả.
Trong ngày 17-5, hãng đánh giá tín nhiệm tín dụng Moody’s, đã hạ mức tin cậy của
16 ngân hàng Tây Ban Nha, cho thấy dấu hiệu căng thẳng đang gia tăng với kinh tế châu
Âu.
I.6. Giáo dục
Hệ thống giáo dục Tây Ban Nha được đánh giá như một hệ thống tiêu biểu cho nền
giáo dục Châu Âu. Sự kết hợp giữa những trường đại học có từ thời trung cổ và các
chương trình học hợp lý, thực dụng, nặng tính hướng nghiệp chính là nét điển hình của
quốc gia này
Giáo dục của Tây Ban Nha được chia thành các bậc chính:
• Tiểu học dành cho HS từ 6 - 12 tuổi
• Trung học (bao gồm trung học bắt buộc) cho HS từ 12 - 18 tuổi
• Bậc ĐH, trên ĐH.
Luật giáo dục sửa đổi của Tây Ban Nha năm 1990 quy định giáo dục phổ thông
được phổ cập toàn quốc và miễn hoàn toàn học phí. Đối tượng HS tham gia học phổ
cập được mở rộng đến 16 tuổi. Tôn giáo được giảng dạy trong tất cả các trường học
nhưng trên tinh thần tự nguyện. Giáo dục nghệ thuật, ngôn ngữ được xếp riêng thành
một hệ thống đặc biệt.
Hiện nay Tây Ban Nha là quốc gia đứng thứ 3 trên thế giới thu hút nhiều du học
sinh đến từ Châu Âu, Châu Mỹ, chỉ đứng sau Anh (trên 36% là sinh viên đến từ các nước
thuộc địa châu Mỹ, 31% từ Châu Mỹ Latinh).
• Giáo dục sơ đẳng: cho trẻ em từ 3-6 tuổi
• Giáo dục tiểu học: cho trẻ em từ 6-12 tuổi
• Giáo dục trung học cơ sở: bao gồm 3 loại
• Giai đoạn bắt buộc từ 12-16 tuổi là chương trình cấp 2 (secondary)
* Bằng cấp sau khi tốt nghiệp tại Tây Ban Nha sẽ được công nhận tại 23 quốc
gia Châu Âu.
Đặc biệt trong thời gian gần đây Chính phủ Tây Ban Nha có những chính
sách ưu đãi đối với Du học sinh Việt Nam qua Tây Ban Nha học tập như: Miễn hoàn
toàn học phí cho sinh viên theo học hệ Đại học và Cao học ở các trường Tây Ban Nha
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Kết quả từ những cải cách giáo dục của chính phủ là hầu như tất cả trẻ em từ 6
đến 16 tuổi đều được đi học tại các trường tiểu học và trung học. Nǎm 1992, chi tiêu
của chính phủ cho giáo dục đã chiếm tới 4,7% GDP. Tỷ lệ người biết chữ ở Tây Ban
Nha hiện nay là 95%.
Hệ thống giáo dục ĐH của Tây Ban Nha cũng có những thay đổi. Nǎm 1983,
chính phủ Xã hội theo đuổi việc giảm bớt sự kiểm soát của chính quyền đối với các
trường ĐH và chương trình giảng dạy của họ, chính quyền cũng trao cho các trường ĐH
công nhiều quyền tự chủ hơn.
Sinh viên có thể chọn chương trình học 5 hay 6 nǎm tuỳ theo ngành tổng hợp hay
chuyên ngành như Luật, Y hay các ngành khoa học, các ngành nhân vǎn, hoặc ghi danh
vào các trường CĐ kỹ thuật đào tạo kỹ sư, kiến trúc sư và kỹ thuật viên với chương
trình đào tạo chỉ kéo dài 3 nǎm.
Nǎm 1992, có khoảng 1.194.000 SV theo học tại các trường ĐH ở Tây Ban Nha.
Ngày càng nhiều SV theo học các ngành tổng hợp và chuyên ngành như Luật, Y và các
chuyên ngành khác.
Hiện Tây Ban Nha có 43 trường ĐH, 4 trường trong số đó là những ĐH tư thục
Thiên Chúa giáo. Ngoài ra còn có trường ĐH từ xa đặt cơ sở tại Madrid và giảng dạy
qua thư tín, radio và tivi.
I.7. Thẩm mĩ
I.7.1. Hội họa
Hội họa Tây Ban Nha là một thành phần không thể thiếu của hội họa châu Âu và có
tầm ảnh hưởng rất lớn. Do sự đa dạng về lịch sử, địa lý, văn hóa, hội họa Tây Ban Nha
cũng chịu ảnh hưởng của rất nhiều những nền hội họa khác nhau như Pháp, Italia.
Trong thế kỉ 20, một trong những họa sĩ nổi tiếng nhất toàn thế giới của Tây Ban
Nha là danh họa Pablo Picasso (1881-1973). Cùng với Georges Braque, ông được coi là
người đồng sáng lập của trường phái hội họa lập thể.
I.7.2. Văn học
Tây Ban Nha đã từng có 5 nhà văn đoạt giải thưởng Nobel về văn học. Đó là José
Echegaray (năm 1904), Jacinto Benavente (năm 1922), Juan Ramón Jiménez (năm 1956),
Vicente Aleixandre (năm 1977) và Camilo José Cela (năm 1989).
Văn học Tây Ban Nha là một trong những nền văn học có ảnh hưởng lớn trên thế
giới. Nhắc đến văn học Tây Ban Nha, người ta không thể không nhắc tới tác phẩm văn
học kinh điển và được yêu thích nhất của đất nước này: tác phẩm Đôn Kihôtê của nhà
văn Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616). Đôn Kihôtê là một trong những tiểu
thuyết sớm nhất ở châu Âu thuộc thể loại chấm biếm, trào phúng. Tác phẩm nói về
nhân vật chính Đôn Kihôtê bị hoang tưởng bởi những câu chuyện kiếm hiệp và những
chuyến phiêu lưu kỳ cục, lố bịch của ông ta. Đây là một trong những tác phẩm văn học
kinh điển được không chỉ người Tây Ban Nha mà cả thế giới yêu thích.
I.7.3. Kiến trúc
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Kiến trúc Tây Ban Nha, cũng như
các mặt khác của nền văn hóa này
cũng trải qua nhiều giai đoạn và
chịu ảnh hưởng của nhiều phong
cách kiến trúc khác nhau, đồng thời
cũng có ảnh hưởng lớn đến kiến
trúc của một số quốc gia khác
Vào đầu thế kỉ 20, phong cách
kiến trúc tân thời đã được hình thành
bởi một số kiến trúc sư tài danh như
Antoni Gaudí. Những phong cách
kiến trúc hiện đại của quốc tế ngày càng phát triển. Tây Ban Nha đã có một cuộc cách
mạng trong lĩnh vực kiến trúc, được xây dựng nên bởi hàng loạt những kiến trúc sư nổi
tiếng như Rafael Moneo, Santiago Calatrava, Ricardo Bofill và rất nhiều người khác đã
làm nên những công trình kiến trúc của thế giới hiện đại ngày nay. Hiện nay, Tây Ban
Nha đang trải qua một cuộc cách mạng trong ngành kiến trúc đương đại và các kiến trúc
sư Tây Ban Nha chẳng hạn Rafael Moneo, Santiago Calatrava, Ricardo Bofill cũng như
nhiều người khác đã tạo dựng được danh tiếng trên khắp thế giới. Vì có liên hệ đến mỹ
thuật, nhiều địa điểm kiến trúc ở Tây Ban Nha, và thậm chí cả những khu vực trong các
thành phố, đã được UNESCO bình chọn là Di Sản Thế Giới và được đánh giá là có số
lượng Di Sản Thế Giới cao thứ nhì quốc tế, chỉ sau Italia, điển hình như:
Cung điện Alhambra xây dựng trên đỉnh đồi nhìn xuống thành phố Granada, được
UNESCO công nhận là di sản thế giới từ năm 1994. Đây là một thành tựu kiến trúc lớn
nhất ghi dấu văn minh Hồi giáo tại đất nước Tây Ban Nha.
Thánh đường Sagrada Familia, đại diện cho kiểu kiến trúc Gothic. Công trình nằm ở
trung tâm thành phố Barcelona - một trong những địa danh được coi là biểu tượng của
đất nước Tây Ban Nha. Được khởi công từ năm 1882,
và cho đến nay, trải qua 124 năm, nhà thờ này vẫn
chưa hòan thành. Hàng năm, công trình kiến trúc độc
đáo này thu hút 5 triệu khách du lịch đến thăm quan và
chiêm ngưỡng, và được xem là một công trình đồ sộ
với nghệ thuật kiến trúc tinh xảo.
Và rất nhiều tòa lâu đài nổi tiếng có bề dày lịch sử
mấy trăm năm và nhiều công trình kiến trúc đạt đỉnh
cao nghệ thuật như: Bảo tàng Prado - nơi có bộ sưu
tập tranh thế giới tốt nhất châu Âu; Đền Debod; Las
Ventas - một trong những đấu trường nổi tiếng của
Tây Ban Nha; Nhà thờ La Giralda; Alcazar – nơi nghỉ
mát của Hoàng gia Tây Ban Nha; Thủ đô Madrid nổi
tiếng với những địa danh lịch sử, những viện bảo
tàng, những đại lộ rộng lớn, những con phố náo nhiệt
và những quán café ngoài trời.
I.7.4. Vũ điệu Flamenco – Một nét nghệ thuật dân gian Tây Ban Nha
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Người Tây Ban Nha yêu thích âm nhạc, nhảy múa, đặc biệt là rất thích vũ điệu
Flamenco sôi nổi, vì thế mà vũ điệu này cũng trở thành một "đặc sản" của Tây Ban Nha.
Điệu Flamenco là sự pha trộn giữa vũ đạo của dân Digan, kết hợp với múa Ả Rập và âm
nhạc dân gian miền Andalucia (Nam Tây Ban Nha).
Âm nhạc và vũ điệu flamenco mang đậm phong cách đặc trưng của nền vǎn hóa Tây
Ban Nha hơn bất kỳ loại hình nghệ thuật nào khác. Vẻ đẹp hình thể gợi cảm của những
người vũ nữ được bộc lộ qua những động tác gõ nhịp chân xuống sàn và quay tít những
lớp váy bồng bềnh theo tiếng nhạc réo rắt bên đống lửa trong bóng đêm, người nghệ sĩ
ghi ta da ngăm đen ngồi trầm tư đệm đàn... Đó là tất cả những nét làm người ta dễ dàng
liên tưởng đến chất Tây Ban Nha.
Làm nền cho bài hát có thể có một hoặc hai vũ công dậm chân theo nhịp nhạc. Nếu
vũ công là nữ thì họ sẽ cầm vạt váy ken nhiều lớp lót, hua hua trước ngực nhằm phô
diễn sức sống, nét gợi cảm của phái nữ. Cái làm người xem thích thú nhất là những nhịp
vỗ tay rộn ràng theo điệu nhạc dễ lôi cuốn mọi người cùng tham gia. Đôi khi họ hét lên
những tiếng đầy phấn khích để khuyến khích hoặc tán dương người biểu diễn.
I.7.5. Trang phục truyền thống – Một nét đẹp văn hóa truyền thống
Chiếc áo khoác truyền thống choàng qua vai của phụ nữ Tây Ban Nha đã có lịch sử
trên 2 thế kỷ.Mỗi dịp tham gia lễ hội lớn hay đi dự tiệc, phụ nữ Tây Ban Nha đều mặc
nó và dùng nó để so sánh với nhau.Áo khoác còn được gọi là khăn choàng. Khăn choàng
truyền thống rất chú trọng đến chất liệu, còn thêu hoa. Hình vẽ trên khăn choàng thường
trang nhã, đẹp mắt, màu sắc kết hợp với tươi sáng. Có một số nơi, ngày cưới người mẹ
thường chuẩn bị 2 chiếc khăn choàng để tặng con gái, biểu thị truyền thống gia đình
được truyền đời này đến đời khác.
Váy dài kiểu Andalucia là loại váy mang đậm phong cách dân tộc của người dân Tây
Ban.Váy thả dài xuống đến mắt cá chân, bước đi lịch sự, thanh thoát tự nhiên. Váy dài
Andalucia thường dài, ôm sát người nên khi mặc lên sẽ khiến cho đường nét phụ nữ nổi
bật. Đây là loại váy được phụ nữ Tây Ban Nha yêu thích.Chất liệu của váy cũng không
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
quá cầu kỳ như khăn.Ngày nay, mỗi dịp lễ tiết quan trọng, phụ nữ Tây Ban Nha thường
diện váy Andalucia tô điểm cho đường phố muôn màu muôn sắc.
I.7.6. Đấu bò tót – Một "tín ngưỡng" rất thiêng ở Tây Ban Nha
Đấu bò được coi là quốc tuý của Tây Ban Nha.Người Tây Ban Nha thích thú cuồng
nhiệt với các trận đấu bò. Người ta không rõ nguồn gốc của trò này dù một mối liên hệ
với nền văn hóa cổ Crete được cho là nguồn gốc sinh ra môn này, và hàng năm, có
khoảng 5.000 trận đấu diễn ra.
Con bò được dùng trong các trận đấu bò cực kỳ hung dữ, chuyên nuôi để phục vụ
đấu bò. Đấu sĩ ngoài việc phải giỏi vờn bò đực, còn phải có khả năng của một tay kiếm
đâm chết bò. Phần thưởng cho đấu sĩ xuất sắc sau trận đấu là hai cái tai bò và một cái
đuôi bò.
Đấu bò tót luôn là sự kết hợp của thú vị và mạo hiểm.Những trận đấu bò tót với
những nghi lễ truyền thống được các matador (đấu sĩ đấu bò) Tây Ban Nha thể hiện.
Khi trận đấu sức mở màn, chú bò tót hăng máu được thả rông ra trường đấu. Đấu sĩ
xuất hiện trong bộ trang phục của matador "thứ thiệt".Chỉ bằng miếng vải đỏ vờn bò
cùng với kiếm thuật điêu luyện, matador đã trình diễn thật tuyệt vời nghệ thuật chinh
phục sức mạnh. Nhát kiếm cuối cùng đâm vào đỉnh đầu khi chú bò gục ngã cũng là lời
tuyên bố của kẻ thắng trận...
Người ta từng kêu gọi nên hủy bỏ những trận đấu bò tót bởi sự nguy hiểm của nó,
nhưng đối với nguời Tây Ban Nha, đấu bò tót không chỉ là một truyền thống, là lòng tự
hào mà là còn được coi như một "tín ngưỡng”
I.7.7. Thể thao
Ngày nay, môn thể thao phổ biến nhất ở Tây Ban Nha là bóng đá. La Liga của Tây
Ban Nha được coi là một trong những giải đấu bóng đá chất lượng nhất trên thế giới với
sự tham gia của nhiều câu lạc bộ bóng đá nổi tiếng như Real Madrid, FC Barcelona hay
Valencia CF. Đội tuyển bóng đá quốc gia Tây Ban Nha đã từng 12 lần lọt vào vòng
chung kết và luôn vượt qua vòng loại World Cup từ năm 1978. Tuy nhiên, thành tích tốt
nhất của họ mới chỉ là xếp thứ tư tại World Cup 1950. Tại Giải vô địch bóng đá châu
Âu, Tây Ban Nha vô địch năm 1964, đoạt ngôi á quân năm 1984 và mới đây nhất là chức
vô địch Euro 2008 tại Áo và Thụy Sĩ.
Ngoài ra Tây Ban Nha cũng có rất nhiều các môn thể thao thế mạnh khác như golf,
tennis, bơi lội, trượt tuyết, đua xe đạp... Từ khi tổ chức thành công Olympic 1992 tại
thành phố Barcelona, Tây Ban Nha đã được coi là một trong những cường quốc thể thao
của thế giới.
I.7.8. Ẩm Thực
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Do là một quốc gia với đường bờ biển dài nên “Xứ sở bò tót” có rất nhiều các món
hải sản. Sự đa dạng về văn hóa gốc Địa Trung Hải cũng được thể hiện rõ trong các món
ăn của nước này với hàng ngàn cách chế biến và hương vị khác nhau.
Ẩm thực Tây Ban Nha rất đa dạng và phong phú
Hai thành phần cơ bản được sử dụng trong các món ăn của Tây Ban Nha là dầu ôliu
và tỏi (Quốc gia này sản xuất 44% sản lượng dầu ôliu trên thế giới). Các món ăn đa
dạng từ hương vị đến các loại nguyên liệu, từ vùng núi xuống đồng bằng, đến miền
biển. Thông thường, các món ăn của Tây Ban Nha được chế biến với khoai tây, cà chua,
ớt xanh và hạt đậu.
Ham (giăm bông) theo tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là một thực phẩm có giá trị cao.
Người Tây Ban Nha lựa chọn giăm bông rất nghiêm túc và sẵn sàng trả giá cao cho giăm
bông chất lượng hàng đầu. Người Tây Ban Nha rất tự hào về giăm bông của họ, bởi có
hẳn một số viện bảo tàng giăm bông, (museo de Jamón).Bạn sẽ thấy các loại giăm bông
khác nhau trong các menu hoặc trong siêu thị, nhưng thường là jamón Serrano hoặc giăm
bông từ dãy núi dài có sườn dốc.
Bên cạnh những bữa chính và món chính nhiều đạm và tinh bột thì bữa sáng với
người Tây Ban Nha khá nhẹ nhàng. Thông thường chỉ gồm một tách cà phê đậm, có thể
pha thêm sữa nếu thích hoặc một ly sô-cô-la nóng, đặc và một vài lát bánh mì chiên hoặc
nướng. Cà phê Tây Ban Nha có hương vị thơm ngon và khá đậm đặc.Ly sô-cô-la nóng đi
kèm với bữa sáng thường rất đặc và có dạng kem vì được pha trộn giữa ca cao nguyên
chất với đường. Món đồ uống đặc và béo này nổi tiếng khắp thế giới vì mùi vị thơm
ngon và đậm đặc hương vị sô-cô-la.
Ẩm thực Tây Ban Nha rất đa dạng, độc đáo. Bởi lẽ đó, để có thể thưởng thức được
hết tất cả các món ăn ở Tây Ban Nha có lẽ bạn phải mất cả một cuộc hành trình dài trên
đất nước được mệnh danh là “Xứ sở bò tót này”. Và hãy nhớ, người Tây Ban Nha sẽ nói
“Buen provecho!” để chúc bạn ăn ngon miệng!
III. KINH TẾ TÂY BAN NHA
Tây Ban Nha là một trong những nền kinh tế lớn của thế giới. Nó nằm trong số 25
quốc gia công nghiệp phát triển nhất thế giới Quá trình lịch sử đã chứng kiến sự vươn
lên mạnh mẽ cũng như không ít bước thăng trầm trong nền kinh tế đầy biến động này.
Nền kinh tế Tây Ban Nha bắt đầu có nhiều chuyển biến rõ rệt kể từ những năm 1950.
Tuy nhiên phải đến năm 1962, ngành công nghiệp nước này mới thực sự bùng nổ và
được nhắc đến với cái tên "Phép màu Tây Ban Nha"...
Tây Ban Nha có thế mạnh ở các sản phẩm nông nghiệp (nho, khoai tây, lúa mạch, lúa
mì, dầu ô liu, riệu...), ngư nghiệp (thuỷ hải, sản...) Trong công nghiệp Tây Ban Nha đặc
biệt có thế mạnh trong khai thác thác than đá, các loại quặng cũng như khai thác và chế
biến dầu mỏ; ngoài ra các nghành rất có truyền thống như dệt may, luyện kim, hoá chất,
xi măng, đóng tàu... Các đối tác ngoại thương chính bao gồm Pháp, Đức, Ý, Mỹ, Anh, Bồ
Đào Nha, Bỉ, Nhật Bản...
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Đơn vị tiền tệ trước đây là đồng Peseta (PTA) hiện nay đã được thay thế hoàn toàn
bằng đồng Euro. Các trung tâm chứng khoán chính là Madrid, Barcelona, Valencia,
Bilbao. Thủ đô Madrid đang phát triển để trở thành một trung tâm tài chính lớn của thế
giới.
Tây Ban Nha đặc biệt phát triển về du lịch và là một trong những điểm đến
hấp dẫn nhất thế giới cùng với Pháp và Ý. Từ năm 1980 đến năm 2000, ngành dịch
vụ của nước này luôn có mức độ tăng trưởng trên 80%. Các ngành dịch vụ cũng cung
cấp hơn 64,6% việc làm cho lực lượng lao động. Những lĩnh vực quan trọng trong khu
vực dịch vụ nước này là ngành thương mại bán buôn và bán lẻ, quản lý công (thuộc về
chính phủ) và du lịch. Ngoài ra, lĩnh vực dịch vụ kinh doanh như dịch vụ ngân hàng và tài
chính cũng phát triển rất mạnh mẽ.
Đây là một ngành kinh tế đặc biệt quan trọng của Tây Ban Nha.
Tình hình xuất – nhập khẩu
Về xuất khẩu
Với nền kinh tế tương đối đa dạng nhiều ngành nghề khác nhau, các mặt hàng xuất
khẩu của Tây Ban Nha cũng rất phong phú cả về chủng loại lẫn số lượng. Ước tính kim
ngạch xuất khẩu cuả Tây Ban Nha năm 2007 là 252,4 tỷ USD. Những nước nhập khẩu
hàng hóa lớn nhất cuả Tây Ban Nha là Pháp (18,8%), Đức (11%), Bồ Đào Nha (9%),
Italia (8,6%), Vương quốc Anh (8%) và Hoa Kỳ (4,4%).
Ngành hàng mang lại kim ngạch xuất khẩu lớn nhất cho Tây Ban Nha là ngành chế
tạo ô tô, chiếm đến hơn 20,7% tổng khối lượng xuất khẩu trong năm 2006. Hiện Tây
Ban Nha là nước xuất khẩu xe lớn thứ năm trên thế giới. Ngoài ra, nước này còn có một
số những sản phẩm công nghiệp xuất khẩu là máy móc (8,2%), thiết bị điện tử (7%),
kim loại (3,2%), dệt may (3,27%) và các sản phẩm từ nhựa (3,7%)... Mặc dù bị công
nghiệp ngày càng lấn lướt, nhưng những mặt hàng xuất khẩu truyền thống như nông
nghiệp và khoáng sản vẫn luôn đóng một phần không nhỏ vào kim ngạch xuất khẩu của
nước này. Các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu chính của Tây Ban Nha như rượu, cam,
dầu ô liu vẫn luôn được thế giới biết đến về chất lượng tốt. Tây Ban Nha còn đứng đầu
thế giới về sản xuất các sản phẩm từ gỗ sồi.
Nhìn chung, giá trị xuất khẩu của Tây Ban Nha ngày càng tăng, đem lại nguồn lợi lớn
cho nền kinh tế đất nước. Tuy nhiên, gần đây, những nhà phân tích kinh tế đang lo ngại
về việc đồng Euro mạnh có thể đẩy giá hàng hoá xuất khẩu của Tây Ban Nha lên cao.
Về nhập khẩu:
Giá trị hàng hoá nhập khẩu của Tây Ban Nha trong năm 2007 ước tính là 373,6 tỷ
USD. Trong số đó, những mặt hàng nhập khẩu chính của nước này là nhiên liệu và dầu.
Mặc dù, nhiều khoáng sản nhưng Tây Ban Nha lại rất thiếu những nguồn nhiên
liệu. Trong năm 2006, nước này đã nhập hơn 51,8 tỷ USD dầu và các sản phẩm tinh lọc
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
từ dầu. Ngoài ra, Tây Ban Nha còn nhập các thiết bị máy móc, hoá chất, thực phẩm, hàng
tiêu dùng và dược phẩm... Những nước xuất khẩu chính cho thị trường nước này là Đức
(14,8%), Pháp (13,4%), Italia (8,3%), Vương Quốc Anh (5,2%), Hà Lan (4,9%) và Trung
Quốc (4,6%).
Vấn đề đầu tư:
Là nền kinh tế năng động đứng thứ tám trên thế giới, Tây Ban Nha luôn được coi là
một trong những địa điểm đầu tư hấp dẫn trên thế giới với tốc độ tăng trưởng kinh tế
cao hơn mức trung bình của châu Âu và có tỷ lệ tạo việc làm cao nhất khu vực. Tây Ban
Nha cũng vừa là nước thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài cao thứ tám, vừa là
nhà đầu tư lớn thứ ba trên thế giới. Tây Ban Nha đã thực sự trở thành một trung tâm kinh
tế thế giới với 1.300 triệu lượt khách hàng tìm đến quốc gia này mỗi năm. Hiện nay có
hơn 11.000 doanh nghiệp và 54 ngân hàng quốc tế đang hoạt động ở đây. Ngoài lợi thế
có hơn 440 triệu người sử dụng tiếng Tây Ban Nha như tiếng mẹ đẻ hoặc ngôn ngữ
giao tiếp trong kinh doanh, đất nước này còn có những thuận lợi nhất định về vị trí địa
lý, chi phí đầu tư, nguồn nhân lực địa phương cũng như môi trường pháp lý.
Tây Ban Nha còn có một nguồn lực lao động phong phú và có chất lượng cao. Người
dân nước này có trình độ học vấn và khả năng làm việc chuyên môn cao. Thị trường lao
động cũng rất linh hoạt, tạo nhiều việc làm cho những nhóm người khác nhau trong xã
hội. Tây Ban Nha được xếp vào hàng những nước có chi phí kinh doanh thấp nhất Châu
Âu. Có được điều đó là nhờ quốc gia này có nguồn nhân công tương đối rẻ và chi phí
vận chuyển hàng hoá thấp. Do là một thị trường trong EU nên tỷ giá ngoại tệ ở Tây Ban
Nha cũng ít biến động. Điều này làm giảm các chi phí giao dịch ở đây.
Bên cạnh đó, hệ thống pháp lý của Tây Ban Nha tương đối thân thiện và cởi mở.
Hầu hết những luật lệ kinh doanh đều theo tiểu chuẩn của EU, Mỹ hay Canada. Nếu
những điều khoản kinh doanh hợp lệ với tiêu chuẩn chung của EU thì hầu như đều
được chấp nhận tại Tây Ban Nha. Ngoài ra, những điều khoản khác trong hợp đồng dựa
vào thương thuyết giữa hai bên.
Chính phủ Tây Ban Nha ngày càng cố gắng tạo ra môi trường đầu tư tốt nhất cho các
doanh nghiệp nước ngoài. Hàng loạt các chính sách được chính phủ áp dụng như giảm
hoặc miễn thuế, ưu tiên mua bất động sản, giảm lãi suất ngân hàng, hỗ trợ thuế và đào
tạo nguồn nhân lực. Nói chung không có sự khác biệt lớn giữa các doanh nghiệp nước
ngoài và trong nước.
Hà Lan, Đức, Pháp, Vương quốc Anh là những nhà đầu tư lớn nhất của Tây Ban
Nha, chiếm tới hơn nửa vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của nước này. Chủ yếu
nguồn đầu tư được đưa vào các ngành dịch vụ như giao thông, truyền thông và tài chính.
Chỉ có khoảng gần 1/4 nguồn FDI được đưa vào các ngành công nghiệp như: chế tạo xe,
hoá chất, thực phẩm, điện tử và dược phẩm.
Tây Ban Nha còn là nước có vốn đầu tư trực tiếp ra nước ngoài tương đối lớn.
Nhiều năm trước đây, đa số lượng tiền đầu tư được đưa đến các quốc gia ở châu Mỹ
La tinh. Nhưng gần đây, chính phủ ngày càng chú ý hơn đến các nước trong EU, Bắc Phi
và châu Á. Những quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ ngày càng trở thành sự lựa chọn yêu
thích của những công ty Tây Ban Nha hướng đến thị trường các nước đang phát triển.
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Khi đầu tư sang nước ngoài, Tây Ban Nha thường chú ý đến những đặc điểm như chi
phí đầu tư, tiềm năng thị trường và rủi ro của những thị trường mới. Trong thống kế
dựa trên khảo sảt với hơn 900 nhân viên của các công ty đa quốc gia, Nga (59%), Ba Lan
(51%), Argentina và Brazil (30%) là những sự lựa chọn về thị trường của các công ty Tây
Ban Nha.
IV. MỘT SÔ LƯU Ý KHI HỢP TÁC VỚI CÁC CÔNG TY TÂY BAN
NHA:
1. Nói chuyện, giao tiếp:
Ngôn ngữ chính thức Tiếng Castilian Tây Ban Nha (74%) ngoài ra còn có các ngôn
ngữ khác là ngôn ngữ chính của từng vùng: Catalan (17%), Galician (7%), Basque (2%).
Mặc dù những nhà kinh doanh ở Tây Ban Nha cũng có thể nói một chút tiếng Anh nhưng
tốt nhất bạn nên thuê phiên dịch viên để tránh trường hợp đối tác hiểu nhầm là bạn
không tin tưởng họ. Khi giao tiếp bằng tiếng Anh, hãy nói thật ngắn gọn, sử dụng
những câu đơn giản và tránh dùng từ lóng hoặc từ quá kỹ thuật. Hãy nói với tốc độ vừa
phải và dùng đúng ngữ pháp tiếng Anh, không nên nói một cách rời rạc, thường xuyên
tóm tắt lại những ý chính và dừng lại một khoảng thời gian hợp lí cho phiên dịch.Người
Tây Ban Nha rất ít khi thừa nhận rằng họ không hiểu một phần nào đó của cuộc nói
chuyện.Thậm chí trong các cuộc họp sử dụng tiếng Anh là chủ yếu thì họ vẫn nói
chuyện với nhau bằng ngôn ngữ bản xứ.Làm như vậy không có nghĩa bạn bị bỏ quên mà
họ chỉ muốn tạo thêm sự thoải mái và thống nhất quan điểm trong nội bộ.
Cho dù không khí buổi họp có sôi nổi thế nào thì họ cũng không thích ồn ào và những
hành vi náo nhiệt. Hãy nói chuyện một cách nhẹ nhàng khi mời đối tác ăn trưa và ăn tối
tại các quán ăn hoặc nhà hàng. Tuy nhiên, việc ngắt lời người khác hoặc cùng nói một
lúc lại được người Tây Ban Nha chấp nhận. Mọi người đứng nói chuyện thường cách
nhau từ khoảng 2 đến 3 feet chứ không gần gũi như văn hoá của các nước Châu Mỹ
Latin khác.
Giao tiếp ở Tây Ban Nha thường là gián tiếp.Người Tây Ban Nha rất cẩn thận trong
lời nói và cách nói.Họ thường không đi thẳng ngay vào vấn đề.Họ luôn yêu cầu mọi thứ
phải sắp xếp trước trong mọi trường hợp.Người Tây Ban Nha rất hiếm khi im lặng và
thường sử dụng tín hiệu để diễn tả một vấn đề quan trọng.Bạn phải cố gắng hiểu
được ẩn ý qua ánh mắt và những cử chỉ không lời của họ để hiểu thông tin họ muốn
truyền đạt. Trong những tình huống khó, hãy tìm sự trợ giúp từ những người ở trong
mạng lưới kinh doanh của bạn hoặc các phiên dịch viên.Lối tiếp cận gián tiếp có thể
thực sự giúp ích cho bạn khi kinh doanh tại Tây Ban Nha nhất vì nếu đi vào vấn đề quá
thẳng thừng sẽ khiến đối tác cho rằng bạn khiếm nhã và huênh hoang.
Cử chi và ngôn ngữ cơ thể tại Tây Ban Nha thường rất sống động. Những người Tây
Ban Nha có thể không chỉ đứng rất sát bạn mà còn vỗ nhẹ vào tay hoặc vai khi trò
chuyện với bạn. Khi bạn bắt gặp phải những cử chỉ này, nếu bạn tránh xa họ ra thì sẽ
chỉ gây ra sự xúc phạm. Để chỉ một người hay một vật nào đó hãy dùng cả bàn tay chứ
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
đừng dùng ngón tay. Giap tiếp bằng mắt cũng hay được sử dụng vì nó gây cho người
khác sự chú ý, biểu lộ sự chân thành và từ đó có thể giúp xây dựng một mối quan hệ tin
tưởng lẫn nhau. Người Tây Ban Nha thường che giấu sự tức giận bằng nụ cười
2. Đàm phán, kí kết hợp đồng:
Quan điểm và phong cách - Mối quan hệ là yếu tố quan trọng tác động tới đàm
phán kinh doanh tại Tây Ban Nha.Tuy nhiên, thỉnh thoảng người Tây Ban Nha lại có
những thay đổi bất chợt.Xét về mặt lý thuyết, người mua luôn đứng ở vị trí thuận lợi
trên bàn đàm phán. Nhưng với người Tây Ban Nha, điều đó không phải luôn đúng - mà
theo họ, cả hai bên đều phải có trách nhiệm để đi đến thỏa thuận chung cuối cùng. Họ
mong chờ những cam kết mang tính dài hạn từ phía đối tác và chú trọng chủ yếu vào lợi
ích lâu dài. Mặc dù phong cách đàm phán ban đầu mang tính cạnh tranh, nhưng họ vẫn
coi trọng mối quan hệ lâu dài và hy vọng một kết quả có lợi cho cả đôi bên. Người Tây
Ban Nha quan niệm những đề nghị được đưa ra đều dựa trên lợi ích của các bên trong
vòng đàm phán, nhưng không có nghĩa các bên sẽ cố gắng dành được những lợi thế
bằng bất kỳ giá nào. Chính vì thế, bạn hãy cố gắng duy trì đừng để xung đột xảy ra giữa
hai bên trong suốt quá trình thương lượng và thực hiện theo hướng tiếp cận đôi bên cùng
có lợi (win-win approach). Theo cách này, bạn sẽ giành được sự tôn trọng của đối tác và
vì thế họ sẽ cư xử với thái độ nhã nhặn và chân thành.
Nếu có tranh cãi trong bất kỳ giai đoạn nào của quá trình đàm phán, bạn phải cố
gắng tìm ra giải pháp bằng cách phân tích nguyên nhân và thực tế sao cho thật lô-gích
nhưng vẫn giữ được thái độ cởi mở và hợp tác.Hãy đề nghị đối tác đưa ra những khả
năng khác.Nếu không còn cách nào khác, bạn hãy đề nghị đối tác cho một buổi hẹn giữa
những thành viên đứng đầu của hai bên để cùng nhau giải quyết vướng mắc.
Chia sẻ thông tin - Ngay cả khi bạn đã gây dựng được mối quan hệ cá nhân khá
thân thiện thì người Tây Ban Nha cũng không bao giờ cởi mở trong việc chia sẻ thông
tin.Một số người cho rằng nắm giữ càng nhiều thông tin đồng nghĩa với việc có nhiều
lợi thế hơn khi đàm phán.
Tốc độ đàm phán - tương đối chậm và kéo dài. Người Tây Ban Nha thường không
vội vã và cũng không thích người nào như vậy.Để đạt được mục tiêu cuối cùng, bạn có
thể phải đi lại khá nhiều lần. Các công việc như xây dựng mối quan hệ, thu thập thông
tin, thương lượng và đưa ra quyết định cuối cùng đòi hỏi khá nhiều thời gian. Mọi cố
gắng đẩy nhanh quá trình này đều không mang lại kết quả tốt mà thậm chí còn khiến
cho đối tác cảm thấy khó chịu.Trong suốt quá trình đàm phán hãy kiên nhẫn, kìm nén
cảm xúc và biết chấp nhận những trì hoãn phát sinh.
Người Tây Ban Nha thường thích phong cách làm nhiều việc cùng một lúc. Họ có
thói quen cùng một lúc theo đuổi nhiều mục tiêu và nhiều hạng mục công việc. Trong
quá trình đàm phán, họ thường bàn bạc các vấn đề không theo trật tự đã định trước mà
thường quay đi quay lại một số vấn đề đã được thống nhất. Nếu bạn thuộc tuýp người
"giờ nào việc nấy" thì cũng đừng thấy thế mà bực mình và phàn nàn. Thay vào đó, luôn
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
- Ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
theo dõi toàn bộ quá trình thương lượng và thường xuyên tập trung vào các mục mà đối
tác có vẻ sẽ đồng thuận với bạn.
Nếu đối tác Tây Ban Nha tự dưng giảm tốc độ đàm phán, hãy đánh giá một cách
thật cẩn trọng xem họ muốn thêm thời gian để tìm hiểu thông tin hay họ không muốn
làm ăn với bạn. Thông thường thì đây có thể là một thủ thuật với mục đích buộc bạn
phải giảm giá đơn hàng. Lại một lần nữa, khi gặp trường hợp này, hãy bình tĩnh và kiên
định với quan điểm của mình.
Thương lượng - Hầu hết người Tây Ban Nha thường thích thương lượng và mặc
cả.Nếu bạn không nhiệt tình tham gia sẽ khiến họ nghi ngờ hoặc thấy bị xúc phạm. Tuy
nhiên, người Tây Ban Nha thường quan tâm đến kết quả chung chứ không thích thương
lượng vào từng điểm nhỏ. Một số người coi trọng thỏa thuận hợp tác cuối cùng, sau đó
họ mới quan tâm bàn bạc chi tiết các vấn đề.
Giá khởi điểm so với giá lúc ký kết hợp đồng thường chênh nhau khoảng
40%.Bạn nên lường trước những mức giá đối tác có thể đưa ra và chuẩn bị những mức
giá mà mình có thể đáp ứng được.Tuy nhiên, không phải lúc nào đối tác Tây Ban Nha
cũng chịu nhượng bộ và chấp nhận giá chào hàng mà bạn đưa ra.Nếu đối tác không
đồng ý và tranh cãi, bạn nên giữ thái độ điềm tĩnh và kính trọng, tránh đối đầu. Nếu cần
hãy biểu lộ mong muốn thỏa thuận lại theo cách khác sao cho có lợi cho cả đôi bên. Tuy
nhiên, bạn đừng bao giờ thừa nhận những lỗi mà mình không gây ra vì nó có thể ảnh
hướng đến hình ảnh của công ty bạn.Sau khi bạn nhân nhượng, hãy đề nghị đối tác có
hành động đáp trả.Bạn có thể đưa ra lý lẽ có lợi cho mình ví dụ sẽ chấp nhận giảm giá
với điều kiện đối tác phải chấp nhận những điều khoản hai bên đã thống nhất từ trước.
Một số người Tây Ban Nha thích phong cách đàm phán đi thẳng vào vấn đề. Số
khác lại thích sử dụng những thủ thuật đánh lừa đối phương, nói dối, gửi thông điệp
không chính xác, giả vờ không quan tâm đến cuộc đàm phán hay mức giá chiết khấu,
không miêu tả rõ giá trị hàng hóa hay yêu cầu sai lệch. Những tuýp người này còn có thể
sử dụng những chiêu thức khác nhằm đánh lừa bạn để đạt được những lợi thế khi
thương lượng. Ngay cả khi bạn thấy rõ rang thông tin mà đối tác đưa ra là sai rành rành
thì bạn cũng đừng nên mắng nhiếc hoặc thậm chí tế nhị nhắc nhở là họ đang nói sai sự
thật. Bạn có thể kiểm tra thông tin mà đối tác cung cấp qua nhiều kênh khác.Sử dụng
một bên thứ ba là thủ thuật đàm phán ít được sử dụng tại Tây Ban Nha, mặc dù đây là
biện pháp có lợi cho cả đôi bên trên bàn đàm phán. Tuy nhiên, đừng lấy bên thứ ba đó ra
để ép đối tác vì họ sẽ không chấp nhận bất kỳ một đại diện nào mà bạn lựa chọn trong
các vòng đàm phán tiếp theo. Giới doanh nhân Tây Ban Nha rất coi trọng bản thân nên họ
hiếm khi thừa nhận rằng họ phụ thuộc vào ai đó cho dù sự thật có là như vậy.
Đối tác Tây Ban Nha có thể sử dụng các biện pháp đàm phán gây sức ép như: yêu
cầu bạn hẹn ngày đưa ra quyết định, hoặc chần chừ không trả lời. Quyết định cuối cùng
được đưa ra nhiều hơn một lần và không biết đâu là chính thức. Bạn nên cẩn thận khi
sử dụng các thủ thuật như mở đầu vòng đàm phán với những lời đề nghị hấp dẫn nhất,
biểu lộ sự không khoan nhượng, đưa ra áp lực về thời gian, hoặc đưa ra đơn chào hàng
Nhóm 9_Quản trị Kinh doanh quốc tế GVHD: TS Đinh Thị Thu Oanh
nguon tai.lieu . vn