1. Trang Chủ
  2. Triết học
  3. 35 câu hỏi ôn tâp triết học Mac-Lenin part 7

35 câu hỏi ôn tâp triết học Mac-Lenin part 7

Sự thống nhất biện chứng giữa bản chất và hiện tượng, ý nghĩa phương pháp luận. I. Khái niệm bản chất và hiện tượng 1. Bản chất là phạm trù chỉ sự tổng hợp tất cả những mặt, những mối liên hệ tất nhiên tạo thành một thể thống nhất hữu cơ bên trong quy định sự vận động và phát triển của sự vật. 2. Hiện tượng là phạm trù dùng để chỉ sự biểu hiện ra bên ngoài những mặt, những mối liên hệ đó.... HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN TRIÏËT HOÅC MAÁC - LÏNIN 61 CÊU 19: Sûå thöëng nhêët biïån chûáng giûäa baãn chêët

Thể loại Tài liệu miễn phí Triết học

Số trang 10

Ngày tạo 8/29/2018 8:03:06 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải 35 câu hỏi ôn tâp triết học Mac-Lenin part 7 (.pdf)

Xem mẫu

  1. HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN TRIÏËT HOÅC MAÁC - LÏNIN 61 CÊU 19: Sûå thöëng nhêët biïån chûáng giûäa baãn chêët vaâ hiïån tûúång, yá nghôa phûúng phaáp luêån. I. Khaái niïåm baãn chêët vaâ hiïån tûúång 1. Baãn chêët laâ phaåm truâ chó sûå töíng húåp têët caã nhûäng mùåt, nhûäng möëi liïn hïå têët nhiïn taåo thaânh möåt thïí thöëng nhêët hûäu cú bïn trong quy àõnh sûå vêån àöång vaâ phaát triïín cuãa sûå vêåt. 2. Hiïån tûúång laâ phaåm truâ duâng àïí chó sûå biïíu hiïån ra bïn ngoaâi nhûäng mùåt, nhûäng möëi liïn hïå àoá. II. Sûå thöëng nhêët biïån chûáng giûäa baãn chêët vaâ hiïån tûúång Baãn chêët vaâ hiïån tûúång àïìu töìn taåi khaách quan, laâ hai mùåt vûâa thöëng nhêët vûâa àöëi lêåp vúái nhau. Sûå thöëng nhêët àoá àûúåc thïí hiïån úã chöî: - Baãn chêët bao giúâ cuäng böåc löå ra qua hiïån tûúång; coân hiïån tûúång bao giúâ cuäng laâ sûå biïíu hiïån cuãa baãn chêët. Khöng coá baãn chêët töìn taåi möåt caách thuêìn tuyá, ngûúåc laåi khöng coá hiïån tûúång khöng phaãi laâ sûå biïíu hiïån cuãa möåt baãn chêët naâo àoá. - Baãn chêët vaâ hiïån tûúång tûúng ûáng vúái nhau. Baãn chêët bõ tiïu diïåt thò hiïån tûúång do noá sinh ra súám muöån cuäng bõ mêët theo. Baãn chêët múái ra àúâi thò seä coá caác hiïån tûúång múái gùæn liïìn vúái noá xuêët hiïån. Sûå àöëi lêåp giûäa baãn chêët vaâ hiïån tûúång àûúåc thïí hiïån úã chöî: - Baãn chêët laâ caái bïn trong, hiïån tûúång laâ caái bïn ngoaâi. Caác hiïån tûúång àïìu biïíu hiïån baãn chêët, nhûng biïíu hiïån möåt caách khaác nhau, dûúái hònh thûác caãi biïën, àöi khi xuyïn taåc baãn chêët. - Àêy laâ sûå àöëi lêåp giûäa caái tûúng àöëi öín àõnh vúái caái thûúâng xuyïn biïën àöíi. Baãn chêët cuãa sûå vêåt töìn taåi trong suöët quaá trònh töìn taåi cuãa sûå vêåt. Chó khi sûå vêåt mêët ài thò baãn chêët thay àöíi vaâ nhûäng hiïån tûúång cuãa noá cuäng thay àöíi theo. - Baãn chêët sêu sùæc hún hiïån tûúång, vò baãn chêët phaãn aánh caái bïn trong, caái têët yïëu cuãa sûå vêåt; coân hiïån tûúång phaãn aánh caái caá biïåt, nïn noá phong phuá hún baãn chêët. http://ebooks.vdcmedia.com
  2. PTS. TRÛÚNG VÙN PHÛÚÁC (Chuã biïn) 62 III. YÁ nghôa phûúng phaáp luêån - Muöën hiïíu àûúåc sûå vêåt, nhêån thûác khöng dûâng laåi úã hiïån tûúång, maâ phaãi ài tûâ hiïån tûúång àïën baãn chêët. - Trong hoaåt àöång thûåc tiïîn khöng thïí dûåa trïn tri thûác vïì hiïån tûúång maâ phaãi dûåa trïn tri thûác vïì baãn chêët cuãa sûå vêåt. http://ebooks.vdcmedia.com
  3. HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN TRIÏËT HOÅC MAÁC - LÏNIN 63 CÊU 20: Möëi quan hïå biïån chûáng giûäa nguyïn nhên vaâ kïët quaã, yá nghôa phûúng phaáp luêån cuãa noá. I. Khaái niïåm nguyïn nhên vaâ kïët quaã 1. Nguyïn nhên laâ sûå taác àöång lêîn nhau giûäa caác mùåt trong möåt sûå vêåt hoùåc giûäa caác sûå vêåt vúái nhau gêy ra möåt sûå biïën àöíi nhêët àõnh. 2. Kïët quaã laâ nhûäng biïën àöíi xuêët hiïån do sûå taác àöång lêîn nhau cuãa caác mùåt trong möåt sûå vêåt hoùåc giûäa caác sûå vêåt vúái nhau. - Khaác vúái nguyïn nhên, nguyïn cúá cuäng laâ möåt sûå kiïån naâo àoá trûåc tiïëp xaãy ra trûúác kïët quaã, nhûng khöng sinh ra kïët quaã, coá liïn hïå vúái kïët quaã nhûng laâ möëi liïn hïå bïn ngoaâi khöng baãn chêët. Thñ duå: "Sûå kiïån Võnh Bùæc Böå", vaâo thaáng 8-1964, tûâ àoá Myä neám bom miïìn Bùæc laâ nguyïn cúá, coân nguyïn nhên thûåc sûå laâ do baãn chêët xêm lûúåc cuãa àïë quöëc Myä. - Àiïìu kiïån laâ töíng húåp nhûäng hiïån tûúång khöng phuå thuöåc vaâo nguyïn nhên, nhûng coá taác duång àöëi vúái sûå naãy sinh kïët quaã. Thñ duå: Nhiïåt àöå, aáp suêët, chêët xuác taác laâ nhûäng àiïìu kiïån khöng thïí thiïëu àûúåc cuãa möåt söë phaãn aánh hoaá hoåc. II. Möëi quan hïå biïån chûáng giûäa nguyïn nhên vaâ kïët quaã 1. Nguyïn nhên sinh ra kïët quaã, vò vêåy nguyïn nhên bao giúâ cuäng coá trûúác kïët quaã. Coân kïët quaã bao giúâ cuäng xuêët hiïån sau nguyïn nhên. Tuy nhiïn, khöng phaãi moåi quan hïå nöëi tiïëp naâo cuäng laâ möëi liïn hïå nhên quaã. Chó nhûäng möëi liïn hïå trûúác sau vïì mùåt thúâi gian coá quan hïå saãn sinh múái laâ möëi liïn hïå nhên quaã. 2. Trong hiïån thûåc, möëi liïn hïå nhên quaã biïíu hiïån rêët phûác taåp: möåt kïët quaã coá thïí do nhiïìu nguyïn nhên vaâ möåt nguyïn nhên coá thïí sinh ra nhiïìu kïët quaã. - Nïëu caác nguyïn nhên taác àöång cuâng chiïìu thò coá xu hûúáng dêîn àïën kïët quaã nhanh hún. - Nïëu caác nguyïn nhên taác àöång ngûúåc chiïìu thò laâm cho tiïën trònh hònh thaânh kïët quaã chêåm hún. Thêåm chñ triïåt tiïu taác duång cuãa nhau. http://ebooks.vdcmedia.com
  4. PTS. TRÛÚNG VÙN PHÛÚÁC (Chuã biïn) 64 3. Giûäa nguyïn nhên vaâ kïët quaã coá tñnh tûúng àöëi, coá sûå chuyïín hoaá, taác àöång qua laåi taåo thaânh chuöîi liïn hïå nhên - quaã vö cuâng vö têån. III — YÁ nghôa phûúng phaáp luêån - Cêìn tòm nguyïn nhên cuãa caác hiïån tûúång trong baãn thên thïë giúái hiïån thûåc, möëi quan hïå nhên quaã coá tñnh khaách quan. - Vò möëi liïn hïå nhên quaã laâ àa daång, cêìn phên biïåt caác loaåi nguyïn nhên àïí coá biïn phaáp xûã lyá àuáng àùæn. - Kïët quaã do nguyïn nhên sinh ra nhûng khöng töìn taåi möåt caách thuå àöång, vò vêåy phaãi biïët khai thaác, vêån duång caác kïët quaã àaä àaåt àûúåc àïí nêng cao nhêån thûác vaâ tiïëp tuåc thuác àêíy sûå vêåt phaát triïín. http://ebooks.vdcmedia.com
  5. HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN TRIÏËT HOÅC MAÁC - LÏNIN 65 CÊU 21: Möëi quan hïå biïån chûáng giûäa têët nhiïn vaâ ngêîu nhiïn, yá nghôa phûúng phaáp luêån cuãa vêën àïì àoá. I — Khaái niïåm 1. Têët nhiïn laâ caái do nhûäng nguyïn nhên cú baãn bïn trong cuãa sûå vêåt quyïët àõnh vaâ trong nhûäng àiïìu kiïån nhêët àõnh noá phaãi xaãy ra nhû thïë, chûá khöng thïí khaác. 2. Ngêîu nhiïn laâ caái khöng do möëi liïn hïå bïn trong maâ do caác nguyïn nhên bïn ngoaâi quyïët àõnh, do àoá noá coá thïí xuêët hiïån hoùåc khöng xuêët hiïån, coá thïí xuêët hiïån nhû thïë naây hoùåc nhû thïë khaác. II — Möëi quan hïå biïån chûáng giûäa têët nhiïn vaâ ngêîu nhiïn Theo chuã nghôa duy vêåt biïån chûáng: - Möëi liïn hïå giûäa têët nhiïn vaâ ngêîu nhiïn laâ khaách quan khöng phuå thuöåc vaâo yá thûác cuãa con ngûúâi. - Têët nhiïn vaâ ngêîu nhiïn laâ hai mùåt thöëng nhêët vaâ àöëi lêåp. Khöng coá têët nhiïn thuêìn tuáy vaâ ngêîu nhiïn thuêìn tuáy. Caái têët nhiïn bao giúâ cuäng vaåch àûúâng ài cho mònh xuyïn qua vö söë ngêîu nhiïn. Coân ngêîu nhiïn laâ hònh thûác biïíu hiïån cuãa têët nhiïn, böí sung cho têët nhiïn. - Ranh giúái giûäa caái têët nhiïn vaâ ngêîu nhiïn coá tñnh chêët tûúng àöëi, giûäa chuáng coá sûå chuyïín hoáa qua laåi: ngêîu nhiïn chuyïín thaânh têët nhiïn vaâ ngûúåc laåi. III. YÁ nghôa phûúng phaáp luêån 1. Nïëu têët nhiïn laâ caái nhêët àõnh phaãi xuêët hiïån theo quy luêåt nöåi taåi cuãa noá, coân ngêîu nhiïn coá thïí xuêët hiïån vaâ cuäng coá thïí khöng xuêët hiïån, thò trong nhêån thûác phaãi àaåt àïën caái têët nhiïn vaâ trong hoaåt àöång thûåc tiïîn phaãi dûåa vaâo caái têët nhiïn. 2. Khi nhêën maånh caái têët nhiïn, chuáng ta khöng thïí quïn caái ngêîu nhiïn, khöng taách rúâi caái têët nhiïn ra khoãi caái ngêîu nhiïn. Phaãi xuêët phaát tûâ caái ngêîu nhiïn àïí àaåt àïën caái têët nhiïn vaâ khi dûåa vaâo caái têët nhiïn, phaãi chuá yá àïën nhûäng caái ngêîu nhiïn. http://ebooks.vdcmedia.com
  6. PTS. TRÛÚNG VÙN PHÛÚÁC (Chuã biïn) 66 3. Têët nhiïn vaâ ngêîu nhiïn coá thïí chuyïín hoaá qua laåi, nïn phaãi taåo ra àiïìu kiïån àïí caãn trúã hay chuyïín hoaá giûäa chuáng do yïu cêìu cuå thïí cuãa thûåc tiïîn. http://ebooks.vdcmedia.com
  7. HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN TRIÏËT HOÅC MAÁC - LÏNIN 67 CÊU 22: Möëi quan hïå biïån chûáng giûäa khaã nùng vaâ hiïån thûåc, yá nghôa phûúng phaáp luêån cuãa vêën àïì naây. I. Khaái niïåm khaã nùng vaâ hiïån thûåc 1. Khaã nùng laâ caái hiïån chûa coá, chûa túái nhûng seä túái, noá seä xuêët hiïån khi coá caác àiïìu kiïån thñch húåp. 2. Hiïån thûåc laâ têët caã nhûäng caái gò hiïån coá, hiïån àang töìn taåi thûåc sûå. 3. Phên loaåi caác khaã nùng - Khaã nùng thûåc tïë laâ nhûäng khaã nùng do möëi liïn hïå vaâ quan hïå têët nhiïn quyïët àõnh, xuêët hiïån tûâ baãn chêët bïn trong cuãa sûå vêåt vaâ khi coá àêìy àuã àiïìu kiïån seä trúã thaânh hiïån thûåc. - Khaã nùng hònh thûác laâ nhûäng khaã nùng do nhûäng möëi liïn hïå vaâ quan hïå ngêîu nhiïn, do sûå kïët húåp cuãa nhûäng hoaân caãnh bïn ngoaâi quyïët àõnh vaâ chûa coá àuã àiïìu kiïån cêìn thiïët àïí chuyïín thaânh hiïån thûåc. Ngoaâi ra, tuyâ theo tñnh chêët coá thïí phên caác khaã nùng thaânh: khaã nùng têët nhiïn - khaã nùng ngêîu nhiïn, khaã nùng gêìn - khaã nùng xa, khaã nùng chuã quan - khaã nùng khaách quan v.v.. II. Möëi quan hïå biïån chûáng giûäa khaã nùng vaâ hiïån thûåc 1. Khaã nùng vaâ hiïån thûåc khöng taách rúâi nhau trong sûå phaát triïín cuãa thïë giúái khaách quan, vaâ giûäa chuáng coá sûå chuyïín hoaá cho nhau: + Khaã nùng biïën haânh hiïån thûåc. Trong tûå nhiïn, khaã nùng biïën thaânh hiïån thûåc möåt caách tûå àöång. Coân trong xaä höåi sûå chuyïín hoaá àoá phaãi thöng qua hoaåt àöång cuãa con ngûúâi coá yá thûác. + Hiïån thûåc biïën thaânh khaã nùng. Hiïån thûåc cuãa quaá trònh naây coá thïí laâ khaã nùng cuãa quaá trònh khaác, taåo nïn quaá trònh phaát triïín vö têån cuãa thïë giúái. 2. Àïí khaã nùng biïën thaânh hiïån thûåc cêìn coá nhûäng àiïìu kiïån nhêët àõnh. Cuâng möåt àiïìu kiïån nhêët àõnh, möåt sûå vêåt coá thïí coá nhiïìu khaã nùng. http://ebooks.vdcmedia.com
  8. PTS. TRÛÚNG VÙN PHÛÚÁC (Chuã biïn) 68 III. YÁ nghôa phûúng phaáp luêån 1. Trong thûåc tïë phaãi cùn cûá vaâo hiïån thûåc, chûá khöng thïí cùn cûá vaâo khaã nùng àïí àaánh giaá tònh hònh. 2. Phaãi phaán àoaán àuáng tñnh chêët vaâ xu hûúáng cuãa khaã nùng coá thïí xaãy ra àïí coá sûå ûáng xûã àuáng àùæn trong hoaåt àöång thûåc tiïîn. 3. Phaãi phaát huy töëi àa tñnh nùng àöång chuã quan àïí biïën khaã nùng thaânh hiïån thûåc khi cêìn thiïët, traánh tû tûúãng chúâ àúåi, thuå àöång. http://ebooks.vdcmedia.com
  9. HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN TRIÏËT HOÅC MAÁC - LÏNIN 69 CÊU 23: Con àûúâng biïån chûáng cuãa quaá trònh nhêån thûác chên lyá, nhêån thûác hiïån thûåc khaách quan. Chuã nghôa duy vêåt biïån chûáng coi nhêån thûác khöng phaãi laâ sûå phaãn aánh giaãn àún, thuå àöång, maâ laâ möåt quaá trònh gùæn liïìn vúái hoaåt àöång thûåc tiïîn. Quaá trònh àoá àaä àûúåc Lïnin chó ra nhû sau: "Tûâ trûåc quan sinh àöång àïën tû duy trûâu tûúång, tûâ tû duy trûâu tûúång àïën thûåc tiïîn - àoá laâ con àûúâng biïån chûáng cuãa sûå nhêån thûác chên lyá, cuãa sûå nhêån thûác hiïån thûåc khaách quan" (V.I.Lïnin: Toaân têåp, t.29, Nxb. Tiïën böå, M.1981, tr.179). Theo Lïnin, quaá trònh nhêån thûác traãi qua hai khêu: 1. Tûâ trûåc quan sinh àöång àïën tû duy trûâu tûúång a) Trûåc quan sinh àöång (hay nhêån thûác caãm tñnh) laâ giai àoaån àêìu tiïn, gùæn liïìn vúái thûåc tiïîn vaâ thöng qua caác giaác quan trong àoá: + Caãm giaác laâ hònh thûác àêìu tiïn cuãa sûå phaãn aánh hiïån thûåc khaách quan. Sûå vêåt, hiïån tûúång taác àöång vaâo caác giaác quan, gêy nïn sûå kñch thñch cuãa caác tïë baâo thêìn kinh laâm xuêët hiïån caác caãm giaác. Caãm giaác laâ hònh aãnh phaãn aánh tûâng thuöåc tñnh riïng leã cuãa sûå vêåt, hiïån tûúång nhû maâu sùæc, muâi, võ, àöå rùæn... + Tri giaác laâ hònh thûác kïë tiïëp sau caãm giaác. Tri giaác khöng phaãn aánh tûâng thuöåc tñnh riïng leã, maâ phaãn aánh nhiïìu thuöåc tñnh cuãa sûå vêåt, hiïån tûúång trong sûå liïn hïå giûäa chuáng vúái nhau: tri giaác àûúåc hònh thaânh tûâ nhiïìu caãm giaác kïët húåp laåi. Cuäng giöëng nhû caãm giaác, tri giaác phaãn aánh sûå vêåt, hiïån tûúång möåt caánh trûåc tiïëp thöng qua caác giaác quan. + Biïíu tûúång laâ hònh thûác cao nhêët cuãa trûåc quan sinh àöång. Biïíu tûúång xuêët hiïån trïn cú súã nhûäng hiïíu biïët vïì sûå vêåt do tri giaác àem laåi. Biïíu tûúång laâ hònh aãnh vïì sûå vêåt àûúåc lûu giûä trong chuã thïí nhêån thûác khi sûå vêåt khöng coân hiïån diïån trûåc tiïëp trûúác chuã thïí. Con ngûúâi khöng cêìn quan saát trûåc tiïëp sûå vêåt maâ vêîn hònh dung ra chuáng dûåa trïn sûå tiïëp xuác nhiïìu lêìn trûúác àoá. Do àoá úã biïíu tûúång, nhêån thûác àaä ñt nhiïìu mang tñnh chêët giaán tiïëp. Biïíu http://ebooks.vdcmedia.com
  10. PTS. TRÛÚNG VÙN PHÛÚÁC (Chuã biïn) 70 tûúång laâ khêu trung gian giûäa trûåc quan sinh àöång vaâ tû duy trûâu tûúång. b) Tû duy trûâu tûúång (hay nhêån thûác lyá tñnh) laâ giai àoaån cao cuãa quaá trònh nhêån thûác göìm caác hònh thûác khaái niïåm, phaán àoaán, suy lyá: + Khaái niïåm laâ hònh thûác cú baãn nhêët cuãa tû duy trûâu tûúång. Noá phaãn aánh, khaái quaát nhûäng àùåc tñnh cú baãn vaâ phöí biïën cuãa möåt lúáp caác sûå vêåt, hiïån tûúång nhêët àõnh. Khaái niïåm àûúåc hònh thaânh trïn cú súã hoaåt àöång thûåc tiïîn, laâ kïët quaã cuãa sûå khaái quaát nhûäng tri thûác do trûåc quan sinh àöång àem laåi. + Phaán àoaán laâ sûå vêån duång caác khaái niïåm trong yá thûác con ngûúâi àïí phaãn aánh möëi liïn hïå giûäa caác sûå vêåt, hiïån tûúång cuäng nhû caác thuöåc tñnh, tñnh chêët cuãa chuáng. Coá rêët nhiïìu loaåi phaán àoaán khaác nhau: phaán àoaán khùèng àõnh, phaán àoaán phuã àõnh, phaán àoaán phöí biïën, phaán àoaán àùåc thuâ vaâ phaán àoaán àún nhêët. + Suy lyá laâ quaá trònh lögñc cuãa tû duy tuên theo quy luêåt nhêët àõnh àïí taåo ra möåt phaán àoaán múái tûâ nhûäng phaán àoaán tiïìn àïì. Tñnh chên thûåc cuãa phaán àoaán kïët luêån phuå thuöåc vaâo tñnh chên thûåc cuãa phaán àoaán tiïìn àïì cuäng nhû tñnh húåp quy luêåt cuãa quaá trònh suy luêån. c) Sûå thöëng nhêët giûäa nhêån thûác caãm tñnh vaâ nhêån thûác lyá tñnh. - Nhêån thûác caãm tñnh khaác nhêån thûác lyá tñnh úã chöî: nhêån thûác caãm tñnh laâ giai àoaån thêëp, phaãn aánh khaách thïí möåt caách trûåc tiïëp, àem laåi nhûäng tri thûác caãm tñnh. Ngûúåc laåi, nhêån thûác lyá tñnh laâ giai àoaån cao, phaãn aánh khaách thïí möåt caách giaán tiïëp, khaái quaát àem laåi nhûäng tri thûác vïì baãn chêët vaâ quy luêåt cuãa khaách thïí. http://ebooks.vdcmedia.com
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học