Xem mẫu
- 19 nguyeân taéc giao tieáp
tröïc tuyeán
Xin chuác mûâng. Bêy giúâ baån àaä laâ möåt cû dên cuãa ngöi laâng toaân
cêìu. Haäy laâ möåt thaânh viïn töët nheá!
Khöng ai thñch keã hay chen ngang, lêën lúâi, hay thay àöíi chuã àïì, hoùåc
cöë chêëp trûúác caác yá kiïën hoùåc löîi lêìm cuãa ngûúâi khaác caã. Vò thïë baån
àûâng nïn àïí mònh giöëng nhû keã vö duyïn, àêy laâ möåt söë lúâi khuyïn
chuyïn nghiïåp àïí laâm cho baån trúã thaânh möåt ngûúâi luön àûúåc hoan
nghïnh trïn maång.
1. Haäy lùæng nghe trûúác khi baån chó àïí àoåc thêåt nhiïìu lúâi nhùæn
vaâo cuöåc. Tham gia vaâo möåt trong muåc lúâi nhùæn trûúác khi
diïîn àaân thaão luêån cuäng giöëng gûãi ài bêët cûá lúâi nhùæn naâo cuãa
nhû viïåc cöë nhaãy vaâo troâ nhaãy chñnh baån. Trûúác khi tham gia
dêy trong khi caác baån khaác àang möåt diïîn àaân thaão luêån àöång,
quay dêy vêåy. Nïëu sûå tñnh toaán haäy lùæng nghe möåt luác. Bùçng
vaâ nhõp cuãa baån khöng ùn khúáp, caách xem nhûäng tay “nhaâ nghïì”
baån seä bõ vûúáng dêy - vaâ seä tûå thaão luêån nhû thïë naâo, baån
khöng ai coân thêëy vui veã nûäa. seä hoåc hoãi àûúåc nhiïìu àêëy.
Haäy daânh ra möåt ñt thúâi gian
2. Haäy laâm baãng cêu trùæc nghiïåm
100
- vïì baãn thên cuãa baån möåt caách coá hoaåt àöång hay khöng thöi”.
trung thûåc. Àêy laâ nhûäng cêu Töët hún hïët laâ haäy tiïën lïn vaâ
hoãi àûúåc àùåt ra thûúâng xuyïn. noái nhûäng gò maâ baån muöën noái.
Moåi ngûúâi múái gia nhêåp vaâo Khi baån coá àûúåc cêu traã lúâi,
thïë giúái trûåc tuyïën (online world) baån seä biïët laâ hïå thöëng coá hoaåt
àïìu coá rêët nhiïìu cêu hoãi. Thêåt àöång hay khöng thöi - vaâ baån
tònh cúâ khi baån khöng phaãi laâ seä khöng choaán mêët khöng gian
ngûúâi àêìu tiïn thùæc mùæc vïì viïåc maáy tñnh àaáng giaá trong khi àang
laâm thïë naâo àïí download möåt thûåc hiïån. (Àöi khi nhûäng ngûúâi
têåp tin hay gûãi möåt tin nhùæn cho trïn diïîn àaân laäng phñ quaá nhiïìu
möåt ngûúâi baån qua thû. Trûúác thúâi gian cho viïåc noái: “Hi!” vaâ
khi laâm mêët thò giúâ cuãa ai àoá “Chaâo” vúái möåt ngûúâi khaác maâ
bùçng möåt cêu hoãi àaä àûúåc hoãi hoå chùèng bao giúâ noái àiïìu gò
caã tó lêìn, haäy kiïím tra xem liïåu quan troång caã. Möåt söë diïîn àaân
thû viïån cuãa diïîn àaân coá höì thêåm chñ coân
sú lûu nhûäng cêu traã lúâi cho coá möåt nguyïn
caác cêu hoãi cú baãn khöng. Haäy tùæc laâ: “Khöng
àoåc noá möåt caách cêín thêån. Sau àûúåc noái
àoá, nïëu baån vêîn coân khöng hiïíu Chaâo!”).
àiïìu gò hoùåc nïëu baån cêìn thïm
4. Noái àuáng àïì taâi.
thöng tin, haäy cûá thoaãi maái àûa
Nïëu moåi ngûúâi
tin nhùæn lïn cho nhûäng thaânh
trong diïîn àaân àang thaão luêån
viïn khaác.
vïì nhûäng con vêåt cûng, thêåt
3. Àûâng gûãi caác tin nhùæn chó nhùçm bêët lõch sûå khi noái: “Ï, höm qua
kiïím tra. Khöng cêìn phaãi laäng coá ai xem phim khöng vêåy?”
phñ thò giúâ (vaâ tiïìn baåc) vaâo viïåc Vaâ haäy àûa caác cêu hoãi cuãa
gûãi nhûäng lúâi nhùæn nhû: “Chaâo! baån lïn àuáng diïîn àaân thñch
Chó laâ àïí kiïím tra xem caái naây húåp. Möåt diïîn àaân vïì trûúåt patin
101
Lôøi khuyeân cho tuoåi môùi lôùn
- 6.
khöng phaãi laâ chöî àïí bùæt àêìu Haäy xem laåi caách diïîn àaåt cuãa
thaão luêån vïì caác ruãi ro trong baån. Nïëu baån goåi ngûúâi baån
troâ chúi game chiïën tranh múái thên nhêët cuãa mònh laâ “àöì ngúá
nhêët. ngêín”, thò tûâ caái cûúâi hoùåc caái
àêëm tay àuâa vui cuãa baån maâ
5. Haäy nghô hai lêìn, gûãi möåt lêìn.
súám muöån gò ngûúâi àoá cuäng
Möåt khi àaä gûãi lúâi nhùæn ài röìi,
seä biïët rùçng baån chó toaân chó
baån khöng thïí ruát noá laåi àûúåc
trñch hoùåc caãm thêëy khoá chõu
nûäa. Trûúác khi baån nhêën vaâo
vúái hoå maâ thöi. Duâ vêåy, baån
nuát “send” - vaâ àïí khoãi bõ cùæn
khöng nïn coá thûá “xa xó” naây
rûát vò höëi tiïëc hoùåc möåt giêy
trïn maång trûåc tuyïën. Nhûäng
lú àïînh, haäy àoåc laåi nhûäng gò
lúâi leä trïn maân hònh maáy tñnh
baån vûâa viïët. Nïëu tònh cúâ àoá
khöng phaãi luön mang laåi sûå
laåi laâ möåt hiïíu lêìm hoùåc viïåc
choâng gheåo hay löëi àuâa vui maâ
àoá coá thïí gêy töín thûúng cho
chuáng ta muöën. Nïëu lúä troâ àuâa
caãm xuác cuãa möåt ai àoá hoùåc
cuãa baån bõ suy diïîn sai, baån
giaã àiïìu àoá laâm cho baån giöëng
coá thïí laâm noá dõu ài bùçng caách
nhû möåt keã ngúâ nghïåch, thò
duâng möåt biïíu tûúång mùåt cûúâi
haäy xoáa noá ài. Noái gò ài nûäa
:). Tiïån àêy, haäy sûã duång caác
thò àoá cuäng chñnh laâ taác duång
tûâ viïët tùæt vaâ caác chuöîi kyá tûå
cuãa phñm “del” maâ.
maâ nhòn ngang giöëng nhû möåt
khuön mùåt àang úã traång thaái
caãm xuác naâo àoá :-) möåt caách
tiïët kiïåm. Chuáng giuáp laâm cho
lúâi nhùæn ngùæn búát laåi vaâ ài àuáng
troång têm, nhûng khöng nïn
laåm duång thaái quaá. Vaâ haäy cêín
thêån àêëy - möåt söë ngûúâi hay
102
- döîi hoùåc caáu kónh rêët gheát kiïíu vúái moåi ngûúâi möåt caách khoan
viïët thïë naây : :> dung hún: töëi thiïíu haäy cho hoå
möåt caãnh caáo nho nhoã bùçng
7. ÀÛÂNG DUÂNG TÊËT CAÃ CAÁC CHÛÄ
caách viïët chûä: “Noáng nha!” hoùåc
VIÏËT HOA KHI BAÅN VIÏËT! Noá
“Noáng röìi àoá!” trûúác khi tung
tröng cûá nhû laâ baån àang heát
ra traâng àaã kñch. Hoùåc laâ haäy
lïn êëy, vaâ moåi ngûúâi cuäng seä
yïu cêìu ngûúâi haâng xoám húåp
nghô nhû thïë NÏËU BAÅN VIÏËT
rú trïn maång cuãa baån tiïëp tuåc
NHÛ THÏË NAÂY.
cuöåc thaão luêån möåt caách riïng
tû, bùçng email (hoùåc muåc Instant
8. Haäy xem xeát thaái àöå cuãa baån.
Messages), thay vò laâm hoãng
Coá möåt sûå caám döî to lúán àïí
diïîn àaân chung. Vaâ töët hún laâ
laâ möåt keã thêåt sûå kiïu kyâ khi
baån phaãi chùæc chùæn vïì caác lêåp
chuáng ta àang troâ chuyïån vúái
luêån cuãa mònh nïëu khöng baån
ngûúâi maâ ta khöng thïí thêëy mùåt
coá nguy cú tûå laâm mònh bõ “chaáy”
vaâ ta cuäng chùèng biïët tïn cuãa
àêëy. Töët hún nûäa: chó nïn “êëm”
hoå. Nïëu ai àoá boã lûãng hoùåc noái
lïn thöi. Möåt ngûúâi meå àaä àuáng
möåt àiïìu gò àoá khöng àêìu khöng
khi noái: nïëu con khöng thïí noái
àuöi, thò rêët dïî noái “Thêåt laâ keã
àiïìu gò cho tûã tïë, haäy ngêåm miïång
döët naát!” (hay tïå hún nûäa). Trong
laåi. Haäy àoåc laåi email cuãa baån
cuöåc chuyïån troâ trïn maáy tñnh,
trûúác khi baån gûãi noá ài, àùåc biïåt
àiïìu naây àûúåc coi laâ “cûúâng
àiïåu”. Rêët thûúâng xuyïn, caác nïëu àoá laâ möåt lúâi nhùæn mang
cuöåc thaão luêån trïn diïîn àaân tñnh khñch àöång. Möåt khi baån
quêën lïn nhû nhûäng cuöåc àêëu àaä nhùæp vaâo chûä “send”, thïë
voä möìm. Àêy hoaân toaân laâ möåt laâ xong àúâi.
sûå laäng phñ thúâi gian àöëi vúái
9. Àûâng sûãa lûng vïì chñnh taã hoùåc
moåi ngûúâi. Nïëu baån buöåc phaãi
ngûä phaáp cuãa ngûúâi ta. Khöng
àaáp traã bùçng möåt lúâi phï bònh
ai laâ “hoaân haão” caã. Möåt söë ngûúâi
maånh meä, haäy laâm àiïìu naây
103
Lôøi khuyeân cho tuoåi môùi lôùn
- tham dûå diïîn àaân àaánh maáy viïåc àoåc vaâ sûãa baãn in thûã.
nhanh hún nhûäng ngûúâi khaác. Baån seä coá nhiïìu khaã nùng nhêån
Nhûäng ngûúâi khaác laåi vöåi vaä àûúåc höìi êm cho caác bûác thû
àûa caác lúâi bònh cuãa hoå lïn vaâ cuãa baån hún nïëu baån giöëng nhû
hoå seä gûãi caác lúâi nhùæn maâ khöng möåt taác giaã cêín thêån vaâ têån têm
maâng túái viïåc “laâm saåch” chuáng. vaâ khöng mùæc nhiïìu löîi.
Cuäng cêìn phaãi nhúá rùçng caác
1 . Àûâng tin vaâo moåi thûá baån àoåc,
1
dõch vuå trûåc tuyïën cho pheáp
vaâ àûâng gûãi tiïëp noá cho moåi
baån troâ chuyïån vúái moåi ngûúâi
ngûúâi maâ baån biïët. Möåt söë ngûúâi
tûâ têët caã caác núi vaâ caác têìng
sûã duång diïîn àaân àïí nguåy taåo
lúáp. Möåt söë ngûúâi thêåm chñ coá
cho mònh caác nhên daång múái.
thïí khöng àïën tûâ àêët nûúác cuãa
Hoå giaã böå coá taâi hún, giaâu coá
baån vaâ coá thïí khöng thöng thaåo
hún, àeåp maä hún, giaâ dùån hún,
trong viïåc sûã duång tiïëng Anh
hoùåc treã trung hún laâ con ngûúâi
nhû baån. Haäy dung thûá cho caác
thêåt cuãa hoå. Chó vò hoå kyá tïn
sai soát cuãa ngûúâi khaác, vaâ haäy
dûúái thû laâ “Britney Spears”
hy voång rùçng nhûäng ngûúâi khaác
hay “David Beckham” thò khöng
cuäng seä dung thûá cho caác sai
coá nghôa hoå thêåt sûå laâ ngûúâi
soát cuãa baån!
àoá. Caác diïîn àaân trïn maång
10. Haäy sûãa chûäa caác löîi ngûä phaáp àûúåc múã ra cho moåi ngûúâi -
vaâ chñnh taã cuãa baãn thên baån. vaâ thêåt khöng may laâ àöi khi
Haäy cöë sùæp xïëp caác cêu vùn àiïìu àoá laåi coá nghôa “cho pheáp”
cuãa baån caâng goån gaâng caâng möåt söë àiïìu
töët. Khöng ai thñch viïåc phaãi khuãng khiïëp
vêåt löån àïí àoåc múá vùn chûúng vaâ möåt vaâi
cêíu thaã, cho duâ àoá laâ trïn möåt ngûúâi xêëu
mêíu giêëy hay trïn maân hònh traâ tröån
maáy tñnh ài nûäa. Haäy thûåc hiïån vaâo.
104
- ài möåt lúâi nhùæn,
Caác bûác thû àiïån tûã lûâa àaão
baån khöng coá khaã
seä trúã nïn töìi tïå hún vò nhûäng
nùng kiïím soaát
ngûúâi sûã duång caã tin laåi daåi
àûúåc àiïìu gò coá thïí
döåt chuyïín bûác thû êëy ài tiïëp
seä xaãy ra vúái noá.
maâ khöng tòm hiïíu gò thïm.
Nïëu baån àang sûã
Nïëu möåt bûác thû coá doâng chûä
duång möåt hïå
“Haäy gûãi thû naây cho moåi ngûúâi
thöëng vi tñnh hoùåc möåt account
maâ baån biïët”, àûâng bao giúâ
dõch vuå maáy tñnh cuãa cha meå
laâm theo.
baån, caác thû tûâ cuãa baån coá thïí
12. Àuâng laâ möåt keã phaá bônh. Nïëu bõ “thöíi àïën” möåt söë núi khöng
baån àang noái vïì möåt böå phim mong muöën - nhû vùn phoâng
tuyïåt vúâi maâ baån xem, hay vïì hiïåu trûúãng hay baân giaám àöëc
möåt quyïín saách maâ baån àoåc, cuãa meå baån chùèng haån. Thêåm
àûâng khiïën noá trúã nïn mêët hûáng chñ coá khi baån seä “tòm thêëy sûå
thuá vúái nhûäng ngûúâi khaác bùçng xêëu höí cuãa mònh” àûúåc àïí trong
caách laâm mêët ài yïëu töë bêët ngúâ. möåt danh saách “Caác “Chêën
Nïëu baån phaãi noái möåt àiïìu gò thûúng” haâng àêìu trïn maång
àoá chó àïí baây toã quan àiïím cuãa trûåc tuyïën” trong lêìn xuêët baãn
baån, haäy nhúá àïën àiïìu lûu yá naây: tiïëp theo cuãa quyïín saách naây.
haäy hònh dung ra tûâ Keã Phaá Bônh!
1 . Haäy chia seã nhûäng gò baån biïët.
4
trûúác lúâi àïì nghõ cuãa baån.
Sau möåt vaâi tuêìn lïn maång, baån
13. Àûâng cho rùçng email cuãa baån seä trúã thaânh möåt tay chuyïn
seä àûúåc giûä riïng tû. Coá leä baån nghiïåp. Nïëu baån thêëy nhûäng
nghô rùçng nhûäng àiïìu baån viïët lúâi “kïu cûáu” tûâ nhûäng ngûúâi
cho möåt ngûúâi khaác thò chùèng àang vêët vaã “vêåt löån” hoâng theo
hïì liïn quan gò àïën möåt ai khaác kõp, haäy giuáp hoå thoaát ra. Coá
nûäa. Nhûng möåt khi baån àaä gûãi leä baån àaä tûâng khaám phaá ra
105
Lôøi khuyeân cho tuoåi môùi lôùn
- möåt söë caách tuyïåt cuá meâo múái vui thuá gò khi hoå nhòn thêëy caái
meã àïí laâm cho maáy tñnh cuãa maâ phaãi mêët àïën 20 phuát àïí
baån nhaãy muáa vaâ thûåc hiïån caác taãi vïì.
maánh lúái. Haäy chó baão cho nhûäng
1 . Àûâng boã tröëng doâng subject
7
ngûúâi khaác! Haäy ghi nhúá rùçng,
(chuã àïì) - àún giaãn laâ, nhiïìu
xa löå thöng tin laâ möåt con àûúâng
ngûúâi xoáa bêët cûá lúâi nhùæn naâo
hai chiïìu àêëy.
khöng coá doâng subject. Haäy
15. Haäy caâng chñnh xaác caâng töët. laâm cho noá ngùæn goån vaâ coá tñnh
Hêìu nhû moåi ngûúâi àïìu khöng miïu taã, àïí ngûúâi nhêån coá thïí
muöën àoåc caác bûác thû daâi doâng. àûa ra möåt quyïët àõnh nhanh
Haäy nhúá lêëy àiïìu naây. Möåt söë choáng vïì lúâi nhùæn maâ khöng
ngûúâi nhêån àûúåc haâng taá, nïëu cêìn phaãi múã noá ra.
khöng noái laâ haâng trùm lúâi nhùæn
18. Haäy sûã duång caác khoaãng caách
möîi ngaây.
àïí phên àoaån. Bûác email cuãa
16. Àûâng àñnh keâm nhûäng têåp tin baån seä trúã nïn dïî àoåc hún.
quaá lúán (trïn 50KB) vaâo möåt
19. Àûâng gûãi nhûäng troâ àuâa vui
lúâi nhùæn email trûâ khi ngûúâi nhêån
cho bêët cûá ai nhiïìu lêìn, lùåp ài
biïët laâ noá àang àïën. Viïåc gûãi
lùåp laåi maâ khöng àûúåc sûå cho
möåt bûác hònh múái cuãa mònh coá
pheáp cuãa hoå.
leä laâ niïìm vui àöëi vúái baån, nhûng
ngûúâi nhêån coá thïí khöng thêëy
106
nguon tai.lieu . vn